Όταν η κόρη... ζηλεύει τη μαμά της

Το παιδί γεννιέται με μια βιοψυχική προίκα. Η μητέρα δέχεται το λιγότερο ή περισσότερο προικισμένο απ΄ την φύση και το περιβάλλον της μήτρας μωρό της και του προσφέρει το πρώτο κράτημα, φυσικό και ψυχικό. Η ανάπτυξη των ικανοτήτων του παιδιού εξαρτάται από το τι θα του χαρίσει η μητέρα του, μέσα από αυτή την πρώτη σχέση και από το ζωντανό ενδιαφέρον της γ’ αυτό. Η ικανότητα του παιδιού να δεχθεί τα δώρα της μητέρας του αντικατοπτρίζεται στην σχέση και επηρεάζει την μεταξύ τους αλληλεπίδραση: Αυτό το συνεχές συναισθηματικό πάρε-δώσε. Κρίσιμης σημασίας συστατικό της ζωής του παιδιού είναι να μπορεί να εγείρει την έγνοια και το ενδιαφέρον, να υπάρχει ένα άλλο πρόσωπο διαθέσιμο να ανησυχεί γι’ αυτό.

Για να επιτραπεί στο παιδί να έχει αυτό που ο Winnicott αποκαλεί «ολόκληρη πορεία της εμπειρίας» το παιδί χρειάζεται να αξιοποιήσει ένα περιβάλλον που θα προτείνει πράγματα, χωρίς να τα επιβάλλει και δεν θα αποτρέπει την πραγματικότητα της επιθυμίας του παιδιού.

Ενώ οι καλές εμπειρίες του παιδιού θέτουν τα θεμέλια μιας ελπίδας, ότι θα είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε επώδυνες μεταβατικές καταστάσεις στη ζωή μας, αυτές οι εμπειρίες που δημιούργησαν έντονο άγχος διατηρούνται επίσης στην μνήμη ως ίχνη.

Αποφασιστικός παράγοντας στην ψυχονοητική εξέλιξη του παιδιού είναι η δημιουργία μιας αίσθησης εσωτερικής ασφάλειας. Μέσα απ’ αυτή το παιδί αναπτύσσει την ικανότητα να εντάσσεται σε ομάδες, να ανοίγεται σε νέες εμπειρίες, να μπορεί να μαθαίνει (δεκτικό στην μάθηση) και να αντέχει την ματαίωση.

Για να μπορέσει να αναπτυχθεί αυτή η αίσθηση εσωτερικής ασφάλειας χρειάζεται να βιώσει το παιδί πολλές επαναλαμβανόμενες θετικές εμπειρίες με τα πρόσωπα πρωταρχικής φροντίδας, με παράλληλη αποδοχή και κατανόηση των αφόρητων για το ίδιο το παιδί αρνητικών του συναισθημάτων.

(…)

Μαμά και κόρη: Δυο φωτεινές πυγολαμπίδες

Το μικρό παιδί θαυμάζει τη μητέρα του, αλλά και τη μισεί όταν του στερεί αυτό που αποζητά. Έχει ανάγκη να την εξιδανικεύσει γιατί πάνω της στηρίζεται η φροντίδα του και η προστασία του. Γι αυτό και κατακλύζεται από φθόνο για την ομορφιά της, τη δύναμη της, την ικανότητα της να κάνει παιδιά. Όλα αυτά δεν είναι συνειδητά. Και ακριβώς επειδή δεν είναι ξεκάθαρα και κατανοητά γίνονται αφόρητα. Έτσι χρειάζεται η ανεκτικότητα και η ανθεκτικότητα της μητέρας με την συμπαράσταση του πατέρα για να μετριαστεί η ένταση τους και να τροποποιηθούν. Στην επόμενη αναπτυξιακή φάση μέσα από τις ταυτίσεις της κόρης με τη μητέρα, του γιου με τον πατέρα και ο φθόνος τροποποιείται. Πώς να αντέξει η μικρή κόρη το φέγγος της μάνας της; Πώς να αντέξει ο γιος τη δύναμη του πατέρα του;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η δεκτικότητα των γονιών στα επικοινωνιακά μηνύματα του παιδιού τους είναι μια θεμελιώδης γονεϊκή λειτουργία. Το διάβασμα παραμυθιών, ιστοριών …και όχι μόνο, δίνει την ευκαιρία στους γονείς να συναντηθούν με το παιδί τους, να βρουν το παιδί μέσα τους και να δουν τον κόσμο μέσα από τα δικά του μάτια του, να ακούσουν τις αγωνίες του και να μη τις βρουν ανόητες, μιας και θα μπορούν να τις νοηματοδοτήσουν.

Απόσπαμα από την ομιλία της Έφης Λάγιου - Λιγνού διδάσκουσα ψυχοθεραπεύτριας παιδιών και εφήβων, επόπτριας κλινικού έργου στην Πανεπιστημιακή Παιδοψυχιατρική Κλινική του Νοσοκομείου Παίδων "Η Αγία Σοφία". Η ομιλία δόθηκε στη Στοά του βιβλίου, στο πλαίσιο της παρουσίασης του βιβλίου της ψυχολόγου Άνθιας Ναυρίδη, Ιστορίες για παιδιά και του γονείς τους".

Πηγή: http://www.boro.gr