Tον τρόπο εφαρμογής των έμμεσων τεχνικών ελέγχου, μέσω της ανάλυσης ρευστότητας του φορολογούμενου, της καθαρής του θέσης και των τραπεζικών καταθέσεων και δαπανών σε μετρητά, περιγράφει εγκύκλιος της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων. Οι έλεγχοι αυτοί που ουσιαστικά ακολουθούν το αμερικανικό μοντέλο θα δημιουργούν ένα φορολογικό προφίλ για τον πολίτη, θα προσδιορίζουν το εισοδημά του και θα το αντιπαραβάλλουν με τις φορολογικές δηλώσεις. Μάλιστα, για τους ελέγχους αυτούς δεν θα υπάρχει περιορισμός σε ότι αφορά τα προηγούμενα χρόνια που θα εξετάζονται.
Οι τρεις τεχνικές και αναλυτικά παραδείγματα:
1. Τεχνική ανάλυσης ρευστότητας του φορολογούμενου (source and application of funds method)
Η τεχνική προσδιορίζει φορολογητέο εισόδημα αναλύοντας, τα έσοδα (φορολογητέα και μη), τις αγορές και δαπάνες (επαγγελματικές, ατομικές και οικογενειακές) και τις αυξήσεις και μειώσεις των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων του ελεγχόμενου (επαγγελματικών, ατομικών και οικογενειακών).
Κατά την τεχνική αυτή δημιουργείται ισοζύγιο με δύο βασικές στήλες, «Πηγές Κεφαλαίων/Εσόδων» και «Αναλώσεις Κεφαλαίων/Εσόδων».
Στην πρώτη στήλη «Πηγές Κεφαλαίων/Εσόδων» αθροίζονται:
1) Τα υπόλοιπα των χρηματοπιστωτικών λογαριασμών (στην Ελλάδα ή και στο εξωτερικό) προσωπικών/οικογενειακών και επαγγελματικών κατά την έναρξη της ελεγχόμενης χρήσης.
2) Τα διαθέσιμα μετρητά ή και το υπόλοιπο ταμείου στην αρχή της ελεγχόμενης χρήσης (το υπόλοιπο ταμείου αφορά την περίπτωση ατομικής επιχείρησης με βιβλία Γ' κατηγορίας ΚΒΣ ή διπλογραφικά του Κ.Φ.Α.Σ.).
3) Οι αναλήψεις από επιχειρήσεις όπου συμμετέχει ο φορολογούμενος, ο/η σύζυγός του ή και τα προστατευόμενα μέλη αυτών (όχι ατομικής επιχείρησης).
4) Τα ακαθάριστα έσοδα από την ατομική άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας του φορολογούμενου ή του/της συζύγου.
5) Τα έσοδα από λοιπές πηγές εισοδήματος όπως:
• μισθώματα από εκμίσθωση ακινήτων (εκτός τεκμαρτών)
• εισόδημα από κινητές αξίες
• εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις
• δηλωθέν εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες
• εισόδημα από λοιπές πηγές π.χ. εισόδημα αλλοδαπής προέλευσης, εισόδημα που δεν εντάσσεται σε κάποια από τις κατηγορίες Α-Ζ της παρ.2 του άρθρου 4 ΚΦΕ.
6) Οι εισπράξεις από λοιπά μη φορολογητέα έσοδα, όπως αποζημιώσεις, επιδοτήσεις, δωρεές κ.λπ.
7) Τα έσοδα από πώληση περιουσιακών στοιχείων προσωπικών/οικογενειακών ή και επαγγελματικών (σε περίπτωση ατομικής επιχείρησης).
8) Τα ποσά δανείων από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα κάθε μορφής, ιδιώτες κ.λπ (προσωπικά/ οικογενειακά ή επαγγελματικά σε περίπτωση ατομικής επιχείρησης).
9) Τα λοιπά έσοδα πάσης φύσεως φορολογητέα ή μη.
10) Οι αυξήσεις πληρωτέων λογαριασμών.
Σύμφωνα με την τεχνική ανάλυσης ρευστότητας του φορολογουμένου στους πληρωτέους λογαριασμούς περιλαμβάνονται οι υποχρεώσεις από αγορές, δαπάνες γενικά καθώς και φορολογικές υποχρεώσεις, οι οποίες οφείλονται στο τέλος κάθε ελεγχομένου έτους. Το αν υπάρχει αύξηση των πληρωτέων λογαριασμών καθορίζεται από τη σύγκριση του υπόλοιπου πληρωτέων λογαριασμών στο τέλος του προηγούμενου έτους με το υπόλοιπο στο τέλος του ελεγχόμενου έτους.
11) Οι μειώσεις λογαριασμών εισπρακτέων.
Σύμφωνα με την τεχνική ανάλυσης ρευστότητας του φορολογουμένου, στους εισπρακτέους λογαριασμούς περιλαμβάνονται οι απαιτήσεις από πωλήσεις επαγγελματικές, προσωπικές κ.λπ. καθώς και απαιτήσεις φορολογικές(επιστροφές φόρων κ.λπ.) οι οποίες είναι απαιτητές στο τέλος κάθε ελεγχόμενου έτους. Το αν υπάρχει μείωση των εισπρακτέων λογαριασμών καθορίζεται από τη σύγκριση του υπολοίπου εισπρακτέων λογαριασμών στο τέλος του προηγουμένου έτους με το υπόλοιπο στο τέλος του ελεγχόμενου έτους.
Στη στήλη Πήγες Κεφαλαίων/Εσόδων στη γραμμή (11) «Μειώσεις λογαριασμών εισπρακτέων» θα γράψουμε το πόσο των 10.000€ (560.000€-550.000€).
Αντιμετώπιση περιπτώσεων επιστροφής φόρων τελών και εισφορών (σε προσωπικό/οικογενειακό επίπεδο καθώς και σε περίπτωση ατομικής επιχείρησης). An εκκρεμεί φόρος προς επιστροφή, ο οποίος τελικά επιστρέφεται στο επόμενο ή στα επόμενα έτη, τότε με το προς επιστροφή ποσό θα αυξηθούν οι εισπρακτέοι λογαριασμοί.
Παράδειγμα:
Παρακρατήθηκε από έναν φορολογούμενο νια τη χρήση 2004 πόσο φόρου 3.500 ευρώ. Ο πραγματικά οφειλόμενος φόρος ήταν 3.000 ευρώ. Στη χρήση 2005 επεστράφη η διαφορά ποσού 500 ευρώ.
Σύμφωνα με την εν λόγω τεχνική ελέγχου, στη χρήση 2004 στη στήλη Αναλώσεις-Κεφαλαίων /Εσόδων στη γραμμή (10) «Ποσά φόρων τελών εισφορών και προστίμων κάθε μορφής» καταχωρίζεται το ποσό του φόρου που καταβλήθηκε και αντιστοιχούσε στο πραγματικό ποσό, ήτοι 3.000 ευρώ, το ποσό των 500 ευρώ θα συμπεριληφθεί ως απαίτηση που δημιουργήθηκε στη χρήση 2004, κατά τον προσδιορισμό των αυξήσεων/μειώσεων των λογαριασμών εισπρακτέων. Έστω ότι στις 31/12/2003 ο φορολογούμενος είχε μηδενικό υπόλοιπο στους λογαριασμούς εισπρακτέους, και δεν υπήρχαν άλλες απαιτήσεις στις 31/12/2004, τότε το ποσό των 500€ θα καταχωριστεί στη στήλη Αναλώσεις Κεφαλαίων /Εσόδων) στη γραμμή (13) «Αυξήσεις λογαριασμών εισπρακτέων».
Τη χρήση 2005, όταν επιστραφεί το ποσό των 500 ευρώ στο φορολογούμενο, θα συμπεριληφθεί ως μείωση κατά τον προσδιορισμό των αυξήσεων/μειώσεων λογαριασμών εισπρακτέων και συγκεκριμένα, στη στήλη Πηγές Κεφαλαίων /Εσόδων στη γραμμή (11) «Μειώσεις λογαριασμών εισπρακτέων».
2. Τεχνική καθαρής θέσης του φορολογούμενου (net worth method)
Η τεχνική αυτή αναδημιουργεί το οικονομικό ιστορικό του ελεγχόμενου και προσδιορίζει φορολογητέο εισόδημα λαμβάνοντας υπόψη για περίοδο μεγαλύτερη ή ίση ενός ή περισσοτέρων ετών όλα τα περιουσιακά στοιχεία και τα διαθέσιμα κεφάλαια (ενεργητικό), τις υποχρεώσεις (παθητικό), τις ατομικές και οικογενειακές δαπάνες ως και τα εισοδήματα από λοιπές πηγές (ατομικά και οικογενειακά).
Κατά την τεχνική αυτή δημιουργείται ο Πίνακας Ενεργητικού και Παθητικού για όλα τα ελεγχόμενα έτη και το έτος βάσης (το αμέσως προηγούμενο από το πρώτο ελεγχόμενο έτος).
Στο Ενεργητικό περιλαμβάνονται όλα τα περιουσιακά στοιχεία του ελεγχόμενου, του/της συζύγου και των προστατευομένων μελών αυτών, (προσωπικά/ οικογενειακά /επαγγελματικά) καθώς και οι καταθέσεις σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα κατά τη λήξη εκάστου έτους όπως:
> Ακίνητη περιουσία (κόστος).
> Έπιπλα, Συσκευές, Λοιπός εξοπλισμός(επαγγελματικά).
> Προσωπικά αντικείμενα μεγάλης αξίας (έπιπλα, έργα τέχνης, συλλογές κ.λπ.) (άνω των 5.000€ έκαστο).
> Κοσμήματα και λοιπά τιμαλφή (αξίας άνω των 5.000€ έκαστο).
> Απαιτήσεις διάφορες: Περιλαμβάνονται οι εισπρακτέοι λογαριασμοί ήτοι οι απαιτήσεις από πωλήσεις επαγγελματικές και προσωπικές/οικογενιακές κ.λπ. καθώς και φορολογικές (επιστροφές φόρων κ.λπ.) οι οποίες είναι απαιτητές στο τέλος κάθε ελεγχομένου έτους. Το προκύπτον υπόλοιπο στο τέλος κάθε ελεγχόμενου έτους συμπεριλαμβάνεται στο ενεργητικό.
> Μηχανοκίνητα οχήματα, σκάφη, αεροσκάφη κ.λπ.
> Μετρητά διαθέσιμα στην κατοχή του φορολογουμένου, του/της συζύγου ή των προστατευόμενων μελών αυτών.
> Καταθέσεις σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του φορολογουμένου, του/της συζύγου ή των προστατευόμενων μελών αυτών π.χ. σε λογαριασμούς καταθετικούς, όψεως, προθεσμίας, σε τρεχούμενους.
> Μετοχές, λοιποί τίτλοι.
> Σύνολο απογραφής τέλους χρήσης σε περίπτωση ατομικής επιχείρησης (εμπορεύματα, έτοιμα προϊόντα, α' και β' ύλες, υλικά συσκευασίας, ημιτελή υπολείμματα). Στις περιπτώσεις ελέγχου συνεχόμενων ετών για τις οποίες δεν υπάρχει συνεχής υποχρέωση σύνταξης απογραφής, τυχόν συνταχθείσα/ες απογραφή/ές δεν υπολογίζεται/ονται (στη συγκεκριμένη τεχνική).
> Διάφοροι λογαριασμοί ή λοιπά περιουσιακά στοιχεία (προσωπικά/οικογενειακά ή επαγγελματικά) των οποίων η αξία υπερβαίνει τις 5.000 ευρώ.
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις ως αξία λαμβάνεται το πραγματικό κόστος κτήσης, όπως αυτό προκύπτει από τα διαθέσιμα στον έλεγχο στοιχεία.
Στις περιπτώσεις ανέγερσης οικοδομών, ως κόστος λαμβάνεται το κόστος ανέγερσης όπως αυτό προκύπτει από τα διαθέσιμα στον έλεγχο στοιχεία.
Τα επαγγελματικά/επιχειρηματικά περιουσιακά στοιχεία αφορούν περιπτώσεις ατομικής επιχείρησης.
Στο Παθητικό περιλαμβάνονται όλες οι υποχρεώσεις του ελεγχόμενου, του/της συζύγου και των προστατευομένων μελών αυτών, ως και οι επαγγελματικές υποχρεώσεις (που αφορούν περίπτωση ατομικής επιχείρησης). Συγκεκριμένα περιλαμβάνονται τα δάνεια από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα γραμμάτια και οι επιταγές πληρωτέες και οποιαδήποτε άλλη αποδεικνυόμενη οφειλή ή υποχρέωση σε τρίτους:
> Δάνεια (προσωπικά / οικογενειακά).
> Δάνεια (επαγγελματικά - σε περίπτωση ατομικής επιχείρησης).
> Γραμμάτια (προσωπικά /οικογενειακά ή της ατομικής του επιχ/σης).
> Πιστωτές διάφοροι: Περιλαμβάνονται οι πληρωτέοι λογαριασμοί ήτοι οι υποχρεώσεις από αγορές, δαπάνες γενικά καθώς και φορολογικές υποχρεώσεις επαγγελματικές, προσωπικές/οικογενιακές οι οποίες οφείλονται στο τέλος κάθε ελεγχομένου έτους. Το προκύπτον υπόλοιπο στο τέλος κάθε ελεγχόμενου έτους συμπεριλαμβάνεται στο παθητικό.
> Υποχρεώσεις (Αποσβέσεις κ.λπ.).
Ενδεικτικά στις πιο πάνω περιπτώσεις, η υποχρέωση του έτους βάσης ή καθενός από τα επόμενα μεταφέρεται και αυξάνεται αν οι υποχρεώσεις αυξηθούν π.χ. νέο δάνειο, ή μειώνεται ανάλογα με τις πραγματικές καταβολές αποπληρωμής των υποχρεώσεων.
3. Τεχνική τραπεζικών καταθέσεων και δαπανών σε μετρητά (bank deposits and cash expenditure method)
Η τεχνική αυτή προσδιορίζει φορολογητέο εισόδημα παρακολουθώντας την κίνηση των (διαθεσίμων) κεφαλαίων του φορολογούμενου, του/της συζύγου και των προστατευομένων μελών αυτών, είτε με την κατάθεση αυτών σε χρηματοπιστωτικούς λογαριασμούς είτε με την ανάλωσή τους σε διάφορες συναλλαγές με χρήση μετρητών. Αναλύει τις συνολικές καταθέσεις και τα διαθέσιμα σε χρηματοπιστωτικούς λογαριασμούς και τις αγορές και δαπάνες σε μετρητά τόσο σε επαγγελματικό όσο και σε οικογενειακό επίπεδο κατά τη διάρκεια της ελεγχόμενης χρήσης και τα συγκρίνει με τα συνολικά δηλωθέντα έσοδα.
Η τεχνική αυτή προσδιορίζει τα έσοδα του φορολογουμένου αναλύοντας τις τραπεζικές καταθέσεις
και τις δαπάνες με χρήση μετρητών σε διάφορες συναλλαγές.
Συγκεκριμένα:
1. Προσδιορίζονται οι συνολικές τραπεζικές καταθέσεις της ελεγχόμενης περιόδου, στις περιπτώσεις όπου υπάρχει άνοιγμα λογαριασμών. Περιλαμβάνονται οι πιστωτικές κινήσεις σε λογαριασμό/ούς που αφορούν καθαρές καταθέσεις και έμμεσες καταθετικές πράξεις (Προσωρινές καταθέσεις προς εξόφληση υποχρεώσεων, όπως δάνεια κ.λπ. πράξεις).
Στις περιπτώσεις όπου δεν έχει πραγματοποιηθεί άνοιγμα λογαριασμών, οι συνολικές τραπεζικές καταθέσεις λαμβάνονται ως η διαφορά υπολοίπου τέλους μείον αρχή χρήσης. Επισημαίνεται ότι η τεχνική παράγει ανεπαρκή/ελλιπή/μη ασφαλή αποτελέσματα στις περιπτώσεις μη ανοίγματος λογαριασμών. Στις περιπτώσεις που χρησιμοποιείται η διαφορά υπολοίπου τέλους-αρχής, η τυχόν προκύπτουσα αρνητική διαφορά δεν αναγράφεται επί του εντύπου.
2. Αφαιρούνται τα κατατεθειμένα ποσά στους πιο πάνω λογαριασμούς που αφορούν:
2.1. Μη υποκείμενα σε φορολογία έσοδα.
2.2. Ποσά από εκταμίευση δανείων.
2.3. Συμψηφιστικές κινήσεις μεταξύ λογαριασμών του φορολογουμένου, του/της συζύγου και των προστατευόμενων μελών αυτών.
2.4. Συναλλαγές, μεταφορές και λοιπές πράξεις που δεν αποτελούν καθαρές καταθέσεις.
3. Στο Υπόλοιπο των καθαρών τραπεζικών καταθέσεων προστίθενται:
3.1. Δαπάνες επιχειρηματικές/επαγγελματικές (εξοφληθείσες με μετρητά).
3.2. Αγορές εμπορευμάτων, πρώτων και βοηθητικών υλών και λοιπών αγαθών αναγκαίων στην άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας (εξοφληθείσες με μετρητά).
3.3. Αγορές περιουσιακών στοιχείων προσωπικών/οικογενειακών, επαγγελματικών (εξοφληθείσες με μετρητά).
3.4. Προσωπικές/οικογενειακές δαπάνες (εξοφληθείσες με μετρητά).
3.5. Καταβληθέντες φόροι, εισφορές και πρόστιμα κάθε μορφής (εξοφληθέντες με μετρητά).
3.6. Αποπληρωμή / μείωση χρεών με μετρητά.
3.7. Αύξηση/μείωση διαθεσίμων μετρητών ελεγχόμενης περιόδου. Η μείωση διαθεσίμων μετρητών τίθεται με αρνητικό πρόσημο (παράδειγμα: 31/12/2003 μετρητά 15.000 ευρώ. 31/12/2004 διαθέσιμα μετρητά 12.000 ευρώ. Στη χρήση 2004 θα καταχωριστεί το ποσό -3.000 ευρώ).
3.8. Λοιπές καταβολές σε μετρητά.
Συμπεριλαμβάνονται περιπτώσεις μείωσης των λογαριασμών πληρωτέων που εξοφλούνται με μετρητά.
Παρατήρηση: Τα επαγγελματικά περιουσιακά στοιχεία αφορούν μόνο περίπτωση ατομικής επιχείρησης.
4. Το νέο Υπόλοιπο των καθαρών τραπεζικών καταθέσεων μειώνεται με τα μη υποκείμενα σε φορολογία έσοδα που δεν κατατέθηκαν σε λογαριασμούς και με την αύξηση των προκαταβολών που εισπράχθηκαν έναντι εσόδων επομένου/νων έτους/ών. Αυξάνεται με τη μείωση των προκαταβολών που εισπράχθηκαν έναντι εσόδων επομένου/νων έτους/ών, και με την αύξηση των εισπρακτέων λογαριασμών ή μειώνεται με τη μείωση των εισπρακτέων λογαριασμών.
Παράδειγμα:
Φορολογούμενος μέχρι 31/12/2003 δεν έχει εισπράξει κανένα ποσό έναντι πωλήσεων επόμενου έτους.
Κατά τη διάρκεια του έτους 2004 εισπράττει ποσό 17.000 ευρώ έναντι πωλήσεων επομένου έτους. Μέχρι τις 31/12/2004 έχει εκδώσει τιμολόγια για 12.000 ευρώ, άρα στις 31/12/2004 έχει εισπράξει ποσό 5.000 € έναντι πωλήσεων επομένου έτους χωρίς να το έχει τιμολογήσει.
Κατά τη διάρκεια του έτους 2005 τιμολογεί το ποσό των 5.000 ευρώ (που αφορά το υπόλοιπο προκαταβολών που είχαν εισπραχτεί κατά το προηγούμενο έτος) και λαμβάνει προκαταβολή ποσό 20.000 ευρώ έναντι πωλήσεων επομένου έτους, άρα στις 31/12/2004 προκύπτει τελικά αύξηση κατά 15.000€ (20.000-5.000).
Το έτος 2006 τιμολογεί το ποσό των 20.000 ευρώ που αφορούσε προκαταβολές έναντι εσόδων προηγούμενου έτους.
Σύμφωνα με την τεχνική αυτή, οι υπολογισμοί έχουν ως έξης:
Επομένως ο πίνακας της «Τεχνικής τραπεζικών καταθέσεων και δαπανών σε μετρητά» θα διαμορφωθεί ως ακολούθως:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.