Tα αποτελέσματα της επίδρασης του αλληλεπιδραστικού πολυαισθητικού τεχνολογικού περιβάλλοντος που ονομάστηκε iMuse (Interactive MultiSensory Environment) δεν έχουν στιγμιαία αλλά εκτεταμένη διάρκεια, βελτιώνοντας ορατά την ποιότητα ζωής των χρηστών. Εδώ και ένα χρόνο έχει εγκατασταθεί και λειτουργεί στην Αθήνα.
Στο περιβάλλον του iMuse, μία ανεπαίσθητη κίνηση των δακτύλων προκαλεί συγκεκριμένους ήχους, ένα βλεφάρισμα πολύχρωμες εικόνες και μια μεταβολή στη θέση του κεφαλιού μια ευχάριστη δόνηση στην πλάτη. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας, ακόμη και η ελάχιστη κίνηση καταγράφεται από ειδικούς αισθητήρες και σηματοδοτεί αυτόματα ερεθίσματα οπτικά, ακουστικά και απτικά, δίνοντας σε άτομα με αναπηρία ή σε ηλικιωμένους ανθρώπους μια πρωτόγνωρη αίσθηση ελέγχου του σώματος, έκφρασης και χαράς.
Ο δημιουργός του αλληλεπιδραστικού πολυαισθητικού τεχνολογικού περιβάλλοντος που ονομάστηκε iMuse, καθηγητής μουσικής στο βρετανικό πανεπιστήμιο του Sunderland, Phil Ellis, μιλά στο ΑΠΕ - ΜΠΕ με αφορμή την επικείμενη παρουσία του στην Ελλάδα - και συγκεκριμένα στην Κοζάνη, όπου το Σάββατο, 19 Οκτωβρίου, θα μιλήσει για το σύστημα που επινόησε και κατασκεύασε.
«Μέσω του iMuse, οι φυσικές κινήσεις του χρήστη δημιουργούν ήχους και οποιοσδήποτε ήχος μπορεί να γίνει οπτικοποίηση και δόνηση. Σε αυτό το πλαίσιο, άτομα με αναπηρία, παιδιά ή ενήλικες καθηλωμένοι σε τροχήλατα αμαξίδια, άνθρωποι με αδυναμία κίνησης και λόγου, που αισθάνονται «κλειδωμένοι» στον εαυτό τους και στερούνται οποιαδήποτε δυνατότητας έκφρασης, αντιλαμβάνονται ότι οι δικές τους κινήσεις παράγουν κάποιο αποτέλεσμα. Έτσι, καταφέρνουν να επικοινωνήσουν με το εξωτερικό περιβάλλον, με ιδιαίτερα θετικές επιδράσεις γι' αυτούς», αναφέρει ο κ. Ellis.
Εξηγώντας τον τρόπο με τον οποίο επιτυγχάνονται τα παραπάνω, σημειώνει ότι σε έναν χώρο iMuse τοποθετούνται αισθητήρες κίνησης, που συνδέονται με έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή. Μέσω αυτού, μια κίνηση στα δάχτυλα, για παράδειγμα, εκ μέρους του χρήστη, δίνει αυτόματα εντολή για την αναπαραγωγή μιας μουσικής νότας, ή μελωδίας. Την ίδια στιγμή, με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας και αντίστοιχου λογισμικού, η συχνότητα και η ένταση του ήχου που παράγεται μετατρέπεται σε πολύχρωμα γραφικά που παρουσιάζονται σε μια οθόνη. Επιπλέον, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής δίνει το «σήμα» για την παραγωγή μιας ευχάριστης δόνησης σε ειδικές καρέκλες, κρεβάτια ή κουτιά, όπου κάθεται ο χρήστης.
Η «φιλοσοφία» του συστήματος είναι καθαρά ατομοκεντρική και καθόλου παρεμβατική, καθώς ο ίδιος ο χρήστης βρίσκεται στο επίκεντρο και δεν υπάρχει θεραπευτής ή ειδικός, απλώς κάποιος βοηθός ή αλλιώς «διευκολυντής».
«Πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό από την παραδοσιακή μουσικοθεραπεία. Δεν επιδρά η μουσική πάνω στο άτομο. Αντίθετα, το περιβάλλον προσαρμόζεται στο άτομο και τις ανάγκες του, δίνοντάς του τη δυνατότητα να εκφραστεί καθώς λειτουργεί καθοριστικά η συνειδητοποίηση του γεγονότος ότι το ίδιο παράγει ήχους ή διαδοχές ήχων, εικόνες και δονήσεις», επισημαίνει ο καθηγητής.
Φέρνει, μάλιστα, ως παράδειγμα την περίπτωση μιας γυναίκας από τη Βρετανία που έπασχε από κατάθλιψη και ζούσε μόνη της χωρίς να έχει μιλήσει σε κανέναν για έξι χρόνια. Την περίπτωση αυτή πληροφορήθηκε ο ίδιος από έναν κοινωνικό λειτουργό, ο οποίος ανέφερε ότι η ηλικιωμένη γυναίκα έδειχνε απρόθυμη ακόμη και να βγει από το σπίτι της. Με την έναρξη των συνεδριών, τα αποτελέσματα ήταν εμφανή και μόλις η ίδια διαπίστωσε ότι οι παραμικρές κινήσεις της επιδρούσαν στο εξωτερικό περιβάλλον, άρχισε να χαμογελά και να επικοινωνεί οπτικά με τους ανθρώπους γύρω της. Ύστερα από 20 εβδομάδες, μιλούσε πια κανονικά, άλλαξε την εμφάνισή της, έφτιαξε τα μαλλιά της και ψώνισε καινούρια ρούχα.
Αντίστοιχες περιπτώσεις παρουσιάζει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ η συνεργάτιδα του κ. Ellis, Νατάσα Ευθυμίου, η οποία ήταν και η ίδια παρούσα στα περιστατικά κατά τη διάρκεια της πρακτικής της άσκησης. «Κατά την επίσκεψή μας σε ένα γηροκομείο στην Αγγλία, βρεθήκαμε μπροστά σε μια κυρία που από τα αρθριτικά δεν μπορούσε να κουνήσει τα δάχτυλά της. Το περιβάλλον του iMuse άρχισε να καταγράφει κάποιες ανεπαίσθητες κινήσεις, γεγονός που αποτέλεσε ένα τόσο ισχυρό ερέθισμα ώστε η ίδια δήλωνε ότι «ξέχασε» την αναπηρία της», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Μια δεύτερη γυναίκα, με παράλυση στο αριστερό της χέρι, λόγω εγκεφαλικού, κατάφερε να κουνήσει το «ανάπηρο» μέλος της μπροστά στον αισθητήρα, δημιουργώντας ήχους και εικόνες.
Το ευχάριστο νέο είναι ότι τα αποτελέσματα της επίδρασης του iMuse δεν έχουν στιγμιαία αλλά εκτεταμένη διάρκεια, βελτιώνοντας ορατά την ποιότητα ζωής των χρηστών. Ωστόσο, ο κ. Ellis διευκρινίζει ότι δεν υποκαθιστά σε καμία περίπτωση τη φαρμακευτική αγωγή ή οποιαδήποτε άλλη θεραπεία, αλλά λειτουργεί συμπληρωματικά και προσθετικά, όπως η φυσιοθεραπεία ή η εργοθεραπεία.
Όταν ρωτάται για την αφορμή με την οποία ξεκίνησε τη δημιουργία του iMuse, ανατρέχει στη μνήμη του πριν από 14 χρόνια και θυμάται την επίσκεψή του σε ένα σχολείο ειδικής αγωγής στην Αγγλία, για παιδιά με σοβαρές αναπηρίες. «Είδα με τα μάτια μου πόσο περιορισμένα και «κλειδωμένα» στον κόσμο τους ήταν αυτά τα παιδιά και σκέφτηκα ότι η τεχνολογία μπορεί να τους δώσει την ευκαιρία να εκφραστούν με έναν τρόπο διαδραστικό, ώστε να έχουν πλέον μια ποιότητα ζωής που δεν είχαν βιώσει ποτέ μέχρι τώρα», σημειώνει.
Κάπως έτσι ξεκίνησε και η προσωπική του έρευνα, το αποτέλεσμα της οποίας τέθηκε σε λειτουργία, σε μια ολοκληρωμένη μορφή, το 2004. Στις έρευνες για την εξακρίβωση των επιδράσεων του iMuse συμμετείχαν πάνω από 60 παιδιά και ενήλικες για περιόδους από 20 εβδομάδες μέχρι 7 χρόνια και με ένα ευρύ φάσμα ηλικίας, από δύο ετών έως και 104. Τα αποτελέσματα έχουν δείξει ότι αυτή η προσέγγιση επέτρεψε σε πολλούς χρήστες να αναπτύξουν τις επικοινωνιακές τους δεξιότητες και αποτέλεσε ένα μέσο για να εκφραστούν και να έχουν τον έλεγχο της ζωής τους. Κάποια άτομα με σοβαρή αναπηρία απέκτησαν τρόπο έκφρασης για πρώτη φορά στη ζωή τους. Επίσης, παρατηρήθηκε ότι η επαφή με το περιβάλλον του συστήματος επιφέρει βαθιά χαλάρωση, η οποία έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των μυικών αλγών και πόνων, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους, γενική μείωση του άγχους και της έντασης και μια αύξηση στην αίσθηση της ευφορίας.
Από το 2011, οι προσπάθειες του κ. Ellis επικεντρώνονται στη διάδοση του συστήματος και την ίδρυση αντίστοιχων κέντρων και εγκαταστάσεων. Σήμερα, λειτουργούν 17 δωμάτια iMuse σε όλο τον κόσμο, κυρίως στην Αγγλία, αλλά επίσης και στις σκανδιναβικές χώρες, τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Αυστραλία. Το σύστημα έχει «έρθει» και στην Ελλάδα, καθώς λειτουργεί εδώ και έναν χρόνο στην Αθήνα, ενώ σύντομα πρόκειται να εγκατασταθεί και στην Κοζάνη.
Με αφορμή τη συμπλήρωση ενός χρόνου λειτουργίας του iMuse στην Αθήνα, η πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Ερευνών Ήχου, Μουσικής και Λόγου, -όπου είναι εγκατεστημένο- Σοφία Λάτσινου, επισημαίνει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ την ευρύτητα των ομάδων του πληθυσμού που μπορεί να εξυπηρετήσει καθώς μπορεί να χρησιμοποιείται από παιδιά με ειδικές ανάγκες ή αυτισμό, άτομα της τρίτης ηλικίας, ηλικιωμένους με άνοια, κατάθλιψη ή καρκίνο, νοσοκομειακούς ασθενείς και όχι μόνο που υποφέρουν από παράλυση και άλλες παθήσεις που τους στερούν την επαφή με το περιβάλλον.
«Η βελτίωση της ποιότητας ζωής του χρήστη είναι τεράστια», τονίζει και γνωστοποιεί ότι η έρευνα που αφορά την εξέλιξη του συστήματος επικεντρώνεται στην προσπάθεια ενεργοποίησης συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου ασθενών που σχετίζονται με την κίνηση.
Το ενδιαφέρον της κοινωνίας της Κοζάνης για τέτοιου είδους εφαρμογές, επισημαίνει, από την πλευρά του, ο καθηγητής φωνητικής και μουσικοθεραπευτής, Θεόδωρος Βουλγαράκης. Παρουσιάζοντας τη δική του εμπειρία επί χρόνια, γενικότερα, από το χώρο της μουσικοθεραπείας, υπογραμμίζει ότι μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων ωφελείται ιδιαίτερα από αυτήν, γεγονός που αποτέλεσε και το έναυσμα των προσπαθειών για την εγκατάσταση του iMuse και στη Δυτική Μακεδονία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.