Κρήτη: Θερμοί χειμώνες και ξηρασία

Όλες οι προβλέψεις των επιστημόνων συμφωνούν ότι και η Μεσόγειος είναι μία περιοχή που τις επόμενες δεκαετίες θα έρθει αντιμέτωπη με έντονες κλιματικές αλλαγές, με κύρια χαρακτηριστικά την ξηρασία και την αύξηση της θερμοκρασίας.

Η Κρήτη, επειδή βρέχεται από θάλασσα, θεωρείται ότι είναι σε πιο ευνοϊκή θέση από άλλες ορεινές περιοχές.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις για το νησί, με επίκεντρο μελέτης την περιοχή του Ηρακλείου, προβλέπεται σταδιακά τις επόμενες δεκαετίες αύξηση της θερμοκρασίας κατά τους χειμερινούς μήνες κατά 1,5° C, διπλάσια αύξηση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες μέχρι 3 βαθμούς και μείωση των βροχοπτώσεων κατά 20%.

Αυτό είναι το συμπέρασμα των ερευνών της επιστημονικής ομάδας του πανεπιστημίου Κρήτης, με επικεφαλής την καθηγήτρια υπολογιστικής περιβαλλοντικής χημείας, τμήμα χημείας, εργαστήριο περιβαλλοντικών χημικών διεργασιών (ΕΠΕΧΗΔΙ), Μαρία Κανακίδου.

Πρόκειται για μία κορυφαία Ελληνίδα επιστήμονα, τη μοναδική από την Ελλάδα, που, από το 1998, είναι Μέλος της διεθνούς επιτροπής για την ατμοσφαιρική χημεία και παγκόσμια ρύπανση (International Commission on Atmospheric Chemistry and Global Pollution (CACGP), της διεθνούς μετεωρολογικής εταιρείας και ατμοσφαιρικών επιστημών (IAMAS), του διεθνούς συμβουλίου επιστημών (ICSU) που αποτελείται από τις επιστημονικές ακαδημίες των κρατών), ενώ, μάλιστα, διετέλεσε πρόεδρος της επιτροπής, την περίοδο 2006-2010.

Από το 2008, είναι, επίσης, μέλος της ομάδας εργασίας εμπειρογνωμόνων για επιστημονικά θέματα για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, σχετικά με την εισροή ρύπων από την ατμόσφαιρα στη θάλασσα (Group of Experts on Scientific Aspects of Marine Environmental Protection (GESAMP) WG38) του WMO.

Μιλώντας στο MadeinCreta για τις αλλαγές του κλίματος, ειδικά, στο νησί, σημείωσε: «Για την περιοχή μας έχει γίνει η σύγκριση ανάμεσα σε δύο περιόδους. Την τριακονταετία 1960-1990, σε σχέση με το διάστημα 2020-2050. Συγκρίνοντας αυτά τα δύο διαστήματα, παρατηρούμε αύξηση της θερμοκρασίας το χειμώνα κατά 1,5 μονάδα και μείωση των βροχοπτώσεων κατά 20%. Επιπλέον, θα εκδηλώνονται έντονα φαινόμενα.

Όσον αφορά στο καλοκαίρι, η αύξηση της θερμοκρασίας θα είναι διπλάσια, δηλαδή 3 βαθμοί επιπλέον το καλοκαίρι. Η Κρήτη είναι πιο ευνοημένη, σε σχέση με άλλες περιοχές κι αυτό οφείλεται στη θάλασσα», σημείωσε η κ. Κανακίδου.

Οι μεταβολές της θερμοκρασίας σε εικόνες

Στον πίνακα που ακολουθεί, παρουσιάζονται οι μεταβολές, κατά την περίοδο (30ετία) 2021-2050, σχετικά με την περίοδο (30ετία) αναφοράς 1961-1990 για τους χειμερινούς μήνες.

Πρόκειται για τη μεταβολή της θερμοκρασίας στην επιφάνεια της θάλασσας (SST) – Η περιοχή της Κρήτης αναμένεται να βιώσει αύξηση της θερμοκρασίας στο επιφανειακό νερό της θάλασσας κατά περίπου 1.5oC.



Παρόμοια αύξηση προβλέπεται και για τον επιφανειακό αέρα. Η παρακάτω εικόνα δείχνει την αύξηση της θερμοκρασίας του αέρα στα 2 μέτρα από την επιφάνεια της γης, όπως υπολογίστηκε με το μοντέλο.



Παράλληλα, προβλέπεται μείωση στη βροχόπτωση, κατά τη χειμερινή περίοδο, της τάξης του 10-20%, σχετικά με την 30ετία του 1961-1990.



Η πρόβλεψη της NASA για το Ηράκλειο

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγουν επί της ουσίας τρία μοντέλα. Το γαλλικό (στις έρευνες αυτές συμμετείχε η κ. Κανακίδου), υπολογισμοί του ινστιτούτου Κύπρου, σε συνεργασία με τo ερευνητικό ίδρυμα Max Planck της Γερμανίας και η NASA, η οποία χρησιμοποιεί μοντέλα ικανά να προβλέψουν το τι θα συμβεί σε όλη τη γη.

Η παρακάτω εικόνα δείχνει τη μεταβολή της μέσης ετήσιας θερμοκρασίας στην ευρύτερη περιοχή του Ηρακλείου Κρήτης, από το 1850 μέχρι το 2100. Για ευκρίνεια στην εικόνα δεν συμπεριλαμβάνονται οι υπολογισμοί τυπικών αποκλίσεων από αυτές τις τιμές.

Τα δεδομένα που παρουσιάζονται είναι από τη συνεισφορά του μοντέλου GISS ModelE2, της NASA στη πρόσφατη διακυβερνητική αναφορά για το κλίμα του πλανήτη (IPCC AR5).

Για τη περίοδο μετά το 2005, οι προσομοιώσεις βασίζονται σε 4 διαφορετικά πιθανά σενάρια (RCP) οικονομικής και τεχνολογικής εξέλιξης της ανθρωπότητας και των εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων, όπως απορρέουν από αυτά.

Πέραν από την γενική αυξητική τάση της θερμοκρασίας που υπολογίζεται από το μοντέλο και χαρακτηρίζει αυτό που λέμε υπερθέρμανση του πλανήτη μας (climate warming), αξιοσημείωτη είναι και η σημαντική διακύμανση από τη μία χρονιά στην άλλη, η οποία οφείλεται στη φυσική μεταβλητότητα του κλίματος.

Αυτό τονίζει ότι το να λέμε ότι υπάρχει πλανητική θέρμανση, βασιζόμενοι σε μικρού χρόνου διακυμάνσεις, π.χ. επειδή φέτος είχαμε ζεστό χειμώνα στο Ηράκλειο, είναι προφανώς μεγάλο λάθος. Χρειάζεται να κοιτάξουμε μεγάλες χρονοσειρές δεδομένων, για να "δούμε" την επίδραση του ανθρώπου στο κλίμα του πλανήτη μας.



Οι προσομοιώσεις έγιναν από τον Δρ. Κωνσταντίνο Τσιγαρίδη και τους συνεργάτες του. Ο Δρ. Τσιγαρίδης τελείωσε το τμήμα Χημείας του Παν/μίου Κρήτης, στο οποίο πραγματοποίησε και τη διδακτορική του διατριβή στην ερευνητική ομάδα της Καθ. Μ. Κανακίδου.

Για τη διατριβή του μελέτησε τη μεταβολή της χημικής σύστασης των αερολυμάτων της ατμόσφαιρας, λόγω των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, ανάπτυξε και χρησιμοποίησε αριθμητικά μοντέλα. Τώρα, είναι ερευνητής στο Columbia University και το εργαστήριο GISS της NASA, στη Νέα Υόρκη.

Τα τρία πρώτα σχεδιαγράμματα του κειμένου προέρχονται από τη δημοσίευση στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Climate Dynamics, που έγινε με συνεργάτες από τη Γαλλία (Ινστιτούτου Pierre και Simon Laplace- IPSL, Παρίσι) και τη Χιλή (Πανεπιστήμιο Χιλής, Σαντιάγκο), αναλύοντας περιβαλλοντικές παρατηρήσεις και προσομοιώσεις με το μέσης κλίμακας κλιματικό μοντέλο ατμόσφαιρας και θάλασσας.


Πηγή: http://www.enikos.gr