Mερική απασχόληση: Τι είναι και πόσο αμείβεται

Η οικονομική κρίση και η ύφεση, που μαστίζουν την αγορά σε παγκόσμιο επίπεδο, επιφέρουν σημαντικές αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις, με άμεση συνέπεια τη μείωση του αριθμού των εργαζομένων με πλήρη απασχόληση και την αντίστοιχη αύξηση εκείνων, που απασχολούνται σε ευέλικτες μορφές εργασίας, όπως η μερική απασχόληση.

Στην χώρα μας η μερική απασχόληση τυγχάνει, πλέον, ευρύτατης πρακτικής εφαρμογής, αφού εξυπηρετεί κατά κύριο λόγο την εργοδοτική πλευρά, λόγω της μείωσης που επιφέρει στο κόστος της παρεχόμενης εργασίας.

Από τα στοιχεία της Επιθεώρησης Εργασίας προκύπτει ότι ένας στους δύο «τυχερούς» που καταφέρνουν να βρουν δουλειά, υποχρεώνεται να υπογράψει σύμβαση μερικής απασχόλησης ή εκ περιτροπής εργασίας. Οι προσλήψεις πλήρους απασχόλησης στο πρώτο δίμηνο του 2012 ήταν 32.577 έναντι 43.900 το 2011 και 79.932 το 2010.

Από την άλλη, οι συμβάσεις μερικής απασχόλησης ήταν 26.076 και οι συμβάσεις εκ περιτροπής απασχόλησης 8.670. Που σημαίνει ότι για πρώτη φορά στην ιστορία αυτής της χώρας, οι προσλήψεις με ευέλικτες σχέσης απασχόλησης ξεπέρασαν τις προσλήψεις πλήρους απασχόλησης.

Ομως τι είναι η μερική απασχόληση;

Μερική απασχόληση υπάρχει όταν συμφωνείται παροχή εργασίας μικρότερης διάρκειας από την πλήρη / κανονική, με μικρότερη αντίστοιχα αμοιβή. Συνήθης μορφή μερικής απασχόλησης είναι εκείνη κατά την οποία ο εργαζόμενος εργάζεται την ημέρα λιγότερες ώρες από το ημερήσιο ωράριο πλήρους απασχόλησης. Στην περίπτωση αυτή η εργασία πρέπει να παρέχεται συνεχόμενα και μια φορά ημερησίως.

Οι κατώτατοι μισθοί της ΕΓΣΣΕ για τους "μερικώς απασχολούμενους" με τα νέα δεδομένα σύμφωνα με το υπ. Εργασίας (από έγγραφη απάντηση της γενικής γραμματέας του υπουργείου Εργασίας Α. Στρατινάκη σε ερώτημα της ΓΣΕΒΕΕ):

Εργαζόμενοι ηλικίας πάνω από 25 ετών

-Για προϋπηρεσία 0-3 ετών, 293,04 ευρώ ο άγαμος και 322,34 ευρώ ο έγγαμος.

-Για προϋπηρεσία 3-6 ετών, 322,35 ευρώ ο άγαμος και 351,65 ευρώ ο έγγαμος.

-Για προϋπηρεσία 6-9 ετών, 351,65 ευρώ ο άγαμος και 380,95 ευρώ ο έγγαμος.

-Για προϋπηρεσία πάνω από 9 έτη, 380,95 ευρώ ο άγαμος και 410,25 ευρώ ο έγγαμος.

Εργαζόμενοι ηλικίας κάτω των 25 ετών

-Για 0 - 3 έτη προϋπηρεσίας, 255,47 ευρώ ο άγαμος και 281,02 ευρώ ο έγγαμος.

-Για 3 έτη και πάνω, 281,02 ευρώ ο άγαμος και 306,57 ευρώ ο έγγαμος.

Οσα πρέπει να γνωρίζετε για το ωράριο
Σύμφωνα με τον κ. Γιάννη Κ. Καρούζο, Δικηγόρο, ειδικευμένο στο εργατικό δίκαιο, ο μειωμένος χρόνος απασχόλησης καθ’ εαυτός δεν συνεπάγεται και την εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου της μερικής απασχόλησης. Αυτό ισχύει και σε κάθε περίπτωση που υπάρχει μείωση του χρόνου εργασίας, χωρίς αντίστοιχη μείωση αποδοχών.

Το μικρότερο ωράριο προσδιορίζεται όχι μόνο βάσει του νομίμου ωραρίου, αλλά και βάσει του συγκεκριμένου ωραρίου που εφαρμόζεται σε συγκεκριμένη κατηγορία μισθωτών με πλήρεις αποδοχές και πάντα σε σχέση με το εφαρμοζόμενο στην εκάστοτε επιχείρηση ωράριο.

Σε συνάρτηση με τον χρόνο εργασίας υπολογίζονται και οι αποδοχές των εργαζομένων με σύμβαση ή σχέση εργασίας μερικής απασχόλησης όπως και οι αποδοχές του συγκρίσιμου εργαζόμενου και αντιστοιχούν στις ώρες εργασίας της μερικής απασχόλησης. Εφόσον το ωράριο απασχόλησής των μερικώς απασχολουμένων μισθωτών είναι μικρότερο των τεσσάρων (4) ωρών ανά ημέρα, οι αποδοχές τους προσαυξάνονται κατά 7,5%.

Αν η μερική απασχόληση έχει καθοριστεί με ημερήσιο ωράριο μικρότερης διάρκειας από το κανονικό, η παροχή της συμφωνημένης εργασίας των μερικώς απασχολούμενων πρέπει να είναι συνεχόμενη και να παρέχεται μία φορά την ημέρα. Ευκαιριακή παροχή εργασίας, η οποία δεν προκύπτει από κάποια σύμβαση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου δεν εμπίπτει στην έννοια της μερικής απασχόλησης.

Από τις παραπάνω ρυθμίσεις εξαιρούνται οι οδηγοί αυτοκινήτων μεταφοράς μαθητών, νηπίων και βρεφών και οι συνοδοί αυτών, που εργάζονται σε ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, σε παιδικούς, βρεφονηπιακούς σταθμούς και σε νηπιαγωγεία, καθώς και οι καθηγητές που εργάζονται στα φροντιστήρια ξένων γλωσσών και μέσης εκπαίδευσης.

Απαραίτητες προϋποθέσεις για την ισχύ της σύμβασης μερικής απασχόλησης είναι:
α) η γραπτή συμφωνία εργοδότη - εργαζομένου και

β) η αναγγελία της ως άνω συμφωνίας στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας εντός 8 ημερών.

Η συμφωνία μπορεί να καταρτισθεί εξ αρχής ή κατά τη διάρκεια της σχέσεως εργασίας και πρέπει να περιέχει τα απαραίτητα στοιχεία της μερικής απασχόλησης, δηλαδή το μειωμένο χρόνο απασχόλησης και τις μειωμένες αποδοχές. Ο εργοδότης δε δικαιούται να μειώσει τις αποδοχές του εργαζόμενου για χρόνο λιγότερο του νομίμου, εάν δε συμφωνηθεί αυτό γραπτά και από τον εργαζόμενο. Εάν δεν συντρέχουν οι παραπάνω προϋποθέσεις, τότε η σύμβαση μερικής απασχόλησης θεωρείται άκυρη και ισχύει σύμβαση πλήρους απασχόλησης.

Στην περίπτωση των μερικώς απασχολούμενων μισθωτών ισχύουν στο σύνολό τους η εργατική νομοθεσία καθώς και οι γενικές αρχές του εργατικού δικαίου.

Ειδικότερα:

(1) Διατηρούν όλα τα συνδικαλιστικά δικαιώματα, τα οποία κατοχυρώνει ο νόμος και για τους πλήρως εργαζομένους.

(2) Εχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν αποζημίωση σε περίπτωση καταγγελίας της σχέσης εργασίας τους, η οποία προσαρμόζεται χρηματικά στο ύψος των μειωμένων αποδοχών τους. Ο εργοδότης δεν έχει την υποχρέωση να καταβάλει αποζημίωση, εάν η σύμβαση διήρκεσε λιγότερο των 2 μηνών.

(3) Εχουν την αξίωση της καταβολής της νόμιμης προσαύξησης σε περίπτωση παροχής εκ μέρους τους εργασίας Κυριακή ή αργία.

(4) Δικαιούνται άδειας και επιδόματος αδείας που χορηγείται με βάση τις αποδοχές που θα λάμβανε ο εργαζόμενος αν εργαζόταν τις ημέρες της άδειάς του. Εάν εργάζονται κάθε ημέρα, τότε προσμετρούνται όλες οι ημέρες εργασίας, μειωμένες ανάλογα με τον αριθμό μειωμένων ωρών.

(5) Ασφαλίζονται υποχρεωτικά στους οικείους οργανισμούς κύριας και επικουρικής ασφάλισης, στον Ο.Α.Ε.Δ. και στον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας.

(6) Λαμβάνουν επιδόματα εορτών .

(7) Εχουν το δικαίωμα να προηγηθούν έναντι τρίτων στην κάλυψη θέσης πλήρους απασχόλησης στην ίδια επιχείρηση.

(8) Σε περίπτωση που, σύμφωνα με το νέο νόμο, παραστεί ανάγκη και υποχρεωθούν από τον εργοδότη σε παροχή πρόσθετης εργασίας, δικαιούνται πρόσθετης αμοιβής ποσοστού 10%. Παράλληλα, έχουν τη δυνατότητα να αρνηθούν παροχή εργασίας πέραν της συμφωνηθείσης, όταν η απασχόληση λαμβάνει χώρα κατά συνήθη τρόπο.

(9) Σε επιχειρήσεις 20 ατόμων και άνω, έχουν δικαίωμα μετά τη συμπλήρωση 1 έτους εργασίας να ζητήσουν τη μετατροπή της σύμβασης εργασίας από πλήρη σε μερική απασχόληση με δικαίωμα επανόδου σε πλήρη απασχόληση εκτός αν η άρνηση δικαιολογείται από τις επιχειρησιακές ανάγκες.

Στην αίτηση πρέπει να προσδιορίζονται η διάρκεια της μερικής απασχόλησης και το είδος αυτής.

Αν ο εργοδότης δεν απαντήσει εγγράφως μέσα σε ένα μήνα θεωρείται ότι το αίτημα του εργαζομένου έχει γίνει δεκτό.

(10) Ο χρόνος της μερικής απασχόλησης λαμβάνεται υπόψη ως χρόνος προϋπηρεσίας όπως και για τον συγκρίσιμο εργαζόμενο. Για τον υπολογισμό της προϋπηρεσίας αυτής, μερική απασχόληση που αντιστοιχεί στον κανονικό (νόμιμο ή συμβατικό) ημερήσιο χρόνο του συγκρίσιμου εργαζόμενου αντιστοιχεί σε μία ημέρα προϋπηρεσίας.

(11) Παρέχεται δυνατότητα συμμετοχής στις δραστηριότητες της επαγγελματικής κατάρτισης που εφαρμόζει η επιχείρηση υπό συνθήκες ανάλογες με εκείνες που αφορούν τους εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης και αορίστου χρόνου.

Επιπλέον, παρέχονται οι ίδιες κοινωνικές υπηρεσίες που υπάρχουν στη διάθεση των άλλων εργαζόμενων στην επιχείρηση.

(12) Ο εργοδότης ενημερώνει τους εκπροσώπους των εργαζομένων για τον αριθμό των απασχολουμένων με μερική απασχόληση σε σχέση με την εξέλιξη του συνόλου των εργαζομένων καθώς και για τις προοπτικές πρόσληψης εργαζομένου με πλήρη απασχόληση.

Πηγή: http://www.fpress.gr