Πώς χτίζεται η σχέση του παιδιού με την τροφή;

Οι γονείς αποτελούν τον σημαντικότερο παράγοντα επιρροής.
Σε μια εποχή που η παιδική παχυσαρκία αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς με μια σειρά από παράγοντες να παίζουν ρόλο (κοινωνικοί, πολιτισμικοί, διατροφικοί κ.ά.), οι διατροφικές επιλογές και η επιρροή των γονιών βρίσκονται στο επίκεντρο των επιστημονικών συζητήσεων και ερευνών.

Το εύλογο, λοιπόν, ερώτημα που γεννάται είναι το πώς χτίζεται η σχέση του παιδιού με την τροφή και πώς η σχέση αυτή μπορεί να επηρεάσει το βάρος και τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών στην μετέπειτα ζωή τους.

Όπως αποδεικνύεται και από μελέτες σχετικά με την σίτιση βρεφών και μικρών παιδιών, οι γονείς (και όσοι εμπλέκονται στην ανατροφή ενός παιδιού), αποτελούν τον σημαντικότερο παράγοντα επιρροής για τη διαμόρφωση της σχέσης με την τροφή.

Η αλληλεπίδραση των παιδιών με τους γονείς, κατά τη διάρκεια των γευμάτων, αποτελεί τη βάση για την διαμόρφωση της σχέσης του παιδιού με την τροφή, η οποία όχι μόνο επηρεάζει τις διατροφικές επιλογές των παιδιών στην μετέπειτα ζωή τους, αλλά και αντανακλά τις διατροφικές τους συνήθειες.

Μήπως λοιπόν η διαμόρφωση μιας υγιούς σχέσης με την τροφή σχετίζεται άμεσα με τον τρόπο ανατροφής του παιδιού; Σύμφωνα με τους επιστήμονες, υπάρχουν τέσσερις κύριοι τύποι ανατροφής, οι οποίοι συνοψίζονται ως εξής:

-Απολυταρχικός/ Αυταρχικός: Χαρακτηρίζει γονείς που εξουσιάζουν και ελέγχουν συνεχώς τα παιδιά τους, αδιαφορώντας για τα πιστεύω και τις προτιμήσεις τους.

-Πολύ επιεικής: Χαρακτηρίζει τους υπερβολικά «ήπιους» γονείς που αφήνουν τα παιδιά να κάνουν ό,τι θελήσουν, χωρίς να θέτουν κανένα όριο.

-Αμελής/ αμέτοχος: Χαρακτηρίζει τους γονείς που απλά προσφέρουν τα είδη βασικής ανάγκης στο παιδί τους, αγνοώντας εντελώς τις επιθυμίες και τις προτιμήσεις του, είναι δηλαδή συναισθηματικά απόντες.

-Αυθεντικός/Επιτακτικός: Χαρακτηρίζει τους γονείς που τηρούν τη σωστή ισορροπία ανάμεσα στις προσωπικές επιθυμίες ενός παιδιού και στα επιτρεπτά όρια που πρέπει να θέτονται για μια ισορροπημένη ανατροφή.

Έχει αποδειχθεί ότι ο τύπος ανατροφής που ακολουθεί κάθε γονιός καθορίζει και την προσέγγισή του σε σχέση με τη διατροφή του παιδιού.

Στον αυταρχικό τύπο, ο γονιός απαγορεύει την πρόσβαση του παιδιού σε συγκεκριμένα τρόφιμα τα οποία «θεωρεί» ανθυγιεινά, πιέζοντας το παιδί να φάει και αδιαφορώντας για τις δικές του επιλογές.

Στον επιεική και αμέτοχο τύπο, ανήκουν γονείς που αφήνουν απόλυτη ελευθερία στις διατροφικές επιλογές και στην ποσότητα κατανάλωσης τροφής των παιδιών.

Από την άλλη πλευρά, ο αυθεντικός τύπος, αφήνει το παιδί να έχει μέρος του ελέγχου, αλλά μέσα σε αποδεκτά πλαίσια.

Στον αυθεντικό τύπο, ανήκουν γονείς που ελέγχουν μεν τις διατροφικές επιλογές των παιδιών τους, αλλά τους δίνουν και τη δυνατότητα να κάνουν και τις δικές τους, προσωπικές επιλογές.

Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, ο τύπος ανατροφής συνήθως συμβαδίζει με το μοντέλο διατροφής που ακολουθεί κάθε γονιός.

Επίσης, η αλληλεπίδραση γονέα- παιδιού κατά τη σίτιση, φαίνεται να επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το βάρος του παιδιού κατά τη διάρκεια της βρεφικής και παιδικής ηλικίας.

Το βάρος του παιδιού στη βρεφική ηλικία καθορίζει και το μελλοντικό του βάρος. Το διατροφικό μοντέλο «ανταμοιβής» (σύνηθες χαρακτηριστικό της ελληνικής οικογένειας), οδηγεί σε αύξηση του βάρους του παιδιού και σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης παιδικής παχυσαρκίας.

Όπως έχει φανεί από ποικίλες μελέτες, μητέρες που λαμβάνουν υπόψιν τις διατροφικές επιθυμίες των παιδιών, έχουν λιγότερο υπέρβαρα παιδιά. Μελέτη σε 900 μικρά παιδιά, που δημοσιεύτηκε το 2006 στο περιοδικό Pediatrics, έδειξε ότι οι αυταρχικοί γονείς έχουν αυξημένο ποσοστό υπέρβαρων παιδιών, ενώ ακόμη μεγαλύτερα είναι τα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας σε οικογένειες με γονείς που ανήκαν στον «αμέτοχο τύπο». Στα παιδιά αυτά, εντοπίσθηκε αδράνεια στο αίσθημα της πείνας και του κορεσμού, γεγονός που συμβάλλει σημαντικά στην εμφάνιση υπερβάλλοντος σωματικού βάρους και παιδικής παχυσαρκίας.

Για να επιτευχθεί μια καλή σχέση με την τροφή, είναι επομένως αναγκαίο οι επαγγελματίες υγείας να ενθαρρύνουν τα γεύματα με όλη την οικογένεια παρούσα, τη θετική κριτική των γονέων προς τα παιδιά και την αποφυγή αρνητικών σχολίων σε σχέση με την τροφή.

Συμπερασματικά, η σχέση του παιδιού με την τροφή χτίζεται από την βρεφική ηλικία και γι’ αυτό πρέπει να είναι όσο το δυνατόν ανώδυνη και περισσότερο θετική για το παιδί και μελλοντικό υγιή ενήλικα. Άλλωστε, το φαγητό είναι απόλαυση… και αυτή η αντίληψη ξεκινά και μεταβιβάζεται στα παιδιά από τους γονείς!

Πηγή: http://www.mednutrition.gr