Άθλημα: Γκόλμπολ (Goalball)

Εισαγωγή


Το Γκόλμπολ είναι αποκλειστικά Παραολυμπιακό άθλημα. Πρόκειται για ομαδικό άθλημα, στο οποίο συμμετέχουν μόνο τυφλοί αθλητές ή αθλητές με μειωμένη όραση. Οι παίκτες για να ανταποκριθούν στο υψηλό επίπεδο ανταγωνισμού πρέπει να διαθέτουν υψηλή τεχνική, δύναμη, ταχύτητα, γρήγορη αντίδραση, ομαδικότητα, ευλυγισία και καλή αίσθηση του χώρου. Σε επίπεδο αναψυχής μπορούν να ασχοληθούν όλοι ανεξάρτητα από ηλικία, φυσική κατάσταση ή βαθμό απώλειας όρασης.
 
Το Γκόλμπολ διεξάγεται σε κλειστό γήπεδο Πετοσφαίρισης. Παίζεται από άνδρες και γυναίκες και κάθε ομάδα αποτελείται από τρεις βασικούς παίκτες και τρεις αναπληρωματικούς. Σκοπός του παιχνιδιού είναι η μία ομάδα να κυλήσει τη μπάλα με το χέρι προς την αντίπαλη πλευρά και να σημειώσει γκολ, ενώ οι αντίπαλοι παίκτες προσπαθούν να την αποκρούσουν με οποιοδήποτε μέρος του σώματός τους. Νικήτρια αναδεικνύεται η ομάδα που θα πετύχει τα περισσότερα γκολ. Η διάρκεια του αγώνα είναι δύο ημίχρονα των δέκα λεπτών.

Το Γκόλμπολ στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του 2004


Το Γκόλμπολ κατά τη διάρκεια των Παραολυμπιακών Αγώνων του 2004 διεξήχθη στο Κλειστό Γυμναστήριο του Ολυμπιακού Συγκροτήματος Παραλιακής Ζώνης Φαλήρου. Το αγωνιστικό πρόγραμμα ολοκληρώθηκε σε επτά ημέρες, από τις 20 έως τις 26 Σεπτεμβρίου 2004. Στους Παραολυμπιακούς Αγώνες το 2004, η Αθήνα φιλοξένησε 12 ομάδες ανδρών και 8 γυναικών.

Δείτε επίσης: Διεθνής Αθλητική Ομοσπονδία Τυφλών

Εξοπλισμός

Οπτικά σκίαστρα


Για να διασφαλιστεί η ισότιμη συμμετοχή, όλοι οι παίκτες είναι υποχρεωμένοι κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού να καλύπτουν τα μάτια τους με οπτικά σκίαστρα, τα οποία δεν επιτρέπουν την είσοδο του φωτός και ελέγχονται από τους διαιτητές πριν από την έναρξη του αγώνα.

Μπάλα


Η μπάλα του Γκόλμπολ είναι από καουτσούκ, έχει 8 τρύπες και είναι κατασκευασμένη σύμφωνα με τις προδιαγραφές της Τεχνικής Επιτροπής της IBSA. To βάρος της είναι 1.250 γραμμάρια και η περιφέρειά της 76 εκατοστά. Στο εσωτερικό της υπάρχουν κουδουνάκια, τα οποία συμβάλουν στον ακουστικό προσανατολισμό των παικτών.

Κανονισμοί

Αγωνιστικός Χώρος


Το γήπεδο έχει σχήμα ορθογώνιου παραλληλόγραμμου και οι διαστάσεις του είναι 18 x 9 μέτρα. Σε κάθε μια από τις μικρές πλευρές του γηπέδου, τοποθετούνται τα τέρματα. Τα τέρματα έχουν ύψος 1,30 μέτρα και μήκος 9 μέτρα, και εκτείνονται κατά το μήκος των τελικών γραμμών. Ξεκινώντας από κάθε τελική γραμμή προς το κέντρο του γηπέδου, διακρίνεται η περιοχή της ομάδας (team area) διαστάσεων 3 μέτρων μήκους και 9 μέτρων πλάτους. Ακολουθεί η περιοχή προσγείωσης (landing area) μήκους 3 μέτρων και πλάτους 9 μέτρων. Τέλος, το ενδιάμεσο τμήμα του γηπέδου μεταξύ των περιοχών προσγείωσης, αποτελεί την ουδέτερη ζώνη (neutral area) πλάτους 9 μέτρων και μήκους 6 μέτρων, η οποία χωρίζεται σε δύο μέρη από την κεντρική γραμμή. Όλες οι διαγραμμίσεις, με εξαίρεση τις τελικές γραμμές, είναι ανάγλυφες ώστε να επιτρέπουν τον απτικό προσανατολισμό των παικτών. Επίσης, στην περιοχή κάθε ομάδας χαράσσονται ανάγλυφες γραμμές θέσεων και προσανατολισμού των παικτών.

Το Γκόλμπολ παίζεται από άνδρες και γυναίκες. Κάθε ομάδα αποτελείται από τρεις βασικούς παίκτες και τρεις αναπληρωματικούς. Στην κανονική διάρκεια του αγώνα επιτρέπονται τρεις αλλαγές και τρία time out των 45 δευτερολέπτων. Σε περίπτωση παράτασης ενός αγώνα, κάθε ομάδα έχει δικαίωμα για μια επιπρόσθετη αλλαγή και ένα time out.

Κατηγορίες


Οι παίκτες, που συμμετέχουν πρέπει να ανήκουν στις κατηγορίες Β1, Β2 ή Β3. Οι κατηγορίες είναι αγωνιστικές και προσδιορίζουν το βαθμό οπτικής οξύτητας και οπτικού πεδίου των παικτών.

Συγκεκριμένα, στην κατηγορία Β1 εντάσσονται αθλητές με ολική απώλεια αντίληψης φωτός ή με μερική αντίληψη του φωτός, χωρίς όμως τη δυνατότητα να αναγνωρίσουν το σχήμα ενός χεριού από οποιαδήποτε απόσταση και κατεύθυνση. Στην Β2 ανήκουν αθλητές οι οποίοι έχουν οπτική οξύτητα 2/60, ενώ στην Β3 ανήκουν αθλητές οι οποίοι έχουν οπτική οξύτητα 2 έως 6/60.

Ωστόσο, για να διασφαλισθεί η ισοτιμία μεταξύ των παικτών, όλοι οι παίκτες είναι υποχρεωμένοι κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού να καλύπτουν τα μάτια τους με οπτικά σκίαστρα τα οποία δεν επιτρέπουν την είσοδο του φωτός
Σκοπός του παιχνιδιού είναι η μία ομάδα να κυλήσει τη μπάλα με το χέρι προς την αντίπαλη πλευρά και να σημειώσει γκολ, ενώ οι αντίπαλοι παίκτες προσπαθούν να την αποκρούσουν με οποιοδήποτε μέρος του σώματος τους. Νικήτρια αναδεικνύεται η ομάδα που θα σημειώσει τα περισσότερα γκολ.

Η κανονική διάρκεια του αγώνα είναι δύο ημίχρονα των δέκα λεπτών με ενδιάμεσο διάλειμμα τριών λεπτών. Σε περίπτωση ισοπαλίας παίζεται παράταση, η οποία διαρκεί δύο ημίχρονα των τριών λεπτών. Σε περίπτωση νέας ισοπαλίας εκτελούνται ελεύθερες βολές, ο αριθμός των οποίων είναι ίσος με τον ελάχιστο αριθμό των δηλωθέντων παικτών.
Κατά τη διάρκεια του αγώνα οι παίκτες προσανατολίζονται ακουστικά από τον ήχο της μπάλας, η οποία φέρει στο εσωτερικό της κουδουνάκια. Για το λόγο αυτό οι θεατές πρέπει να κάνουν απόλυτη ησυχία και να χειροκροτούν μόνο μετά την επίτευξη γκολ ή μετά το τέλος της κάθε περιόδου.

Παραβάσεις


Η επιτιθέμενη ομάδα χάνει την κατοχή της μπάλας στις εξής περιπτώσεις:

1. Εάν η μπάλα κατά τη διάρκεια μιας πάσας βγει έξω από τις πλάγιες γραμμές ή ακουμπήσει σε κάποιο σημείο πάνω από το γήπεδο (Pass out). 
2. Εάν ο παίκτης δεν έχει επαφή με το γήπεδο, τουλάχιστον με ένα σημείο του σώματός του, κατά τη στιγμή της βολής (Step over). 
3. Εάν ο παίκτης εκτελέσει βολή πριν από το σήμα του διαιτητή (Premature throw).

Ωστόσο, στην περίπτωση που η αμυνόμενη ομάδα αποκρούσει τη μπάλα και αυτή αναπηδήσει πάνω από την κεντρική γραμμή στην ουδέτερη ζώνη, η επιτιθέμενη ομάδα ανακτά την κατοχή της μπάλας. Το ίδιο συμβαίνει και στη περίπτωση που η μπάλα χτυπήσει στα δοκάρια των τερμάτων (Ball over).

Ποινές


Ποινές δίνονται σε περίπτωση προσωπικού ή ομαδικού σφάλματος. Σε κάθε περίπτωση στο γήπεδο παραμένει μόνο ένας παίκτης για να αποκρούσει το πέναλτι. Στο προσωπικό σφάλμα παραμένει ο παίκτης, ο οποίος διέπραξε το σφάλμα, ενώ στο ομαδικό παραμένει αυτός που έκανε την τελευταία βολή.

Προσωπικό πέναλτι δίνεται στην περίπτωση που:

• Η μπάλα, μετά την απελευθέρωσή της από το χέρι του παίκτη, δεν αγγίξει τουλάχιστον μια φορά την περιοχή ομάδας ή την περιοχή προσγείωσης (High ball)
• Η μπάλα δεν ακουμπήσει τουλάχιστον μια φορά την ουδέτερη περιοχή (Long ball)
• Ο ίδιος παίκτης κάνει περισσότερες από δυο συνεχόμενες βολές (Third time throw)
• Η μπάλα σταματήσει στην περιοχή προσγείωσης της αμυνόμενης ομάδας, μετά από βολή, και η αμυνόμενη ομάδα δε μπορέσει να τη φθάσει (Short Ball)
• Ο παίκτης αγγίξει τα οπτικά σκίαστρα κατά τη διάρκεια του αγώνα ή του time out χωρίς την άδεια του διαιτητή
• Η πρώτη επαφή του αμυνόμενου παίκτη με τη μπάλα γίνει χωρίς αυτός να αγγίζει την περιοχή της ομάδας του, τουλάχιστον με ένα μέρος του σώματός του
• Ο παίκτης προκαλέσει καθυστέρηση του αγώνα
• Ο παίκτης συμπεριφέρεται αντιαθλητικά
• Ο παίκτης κατά την εκτέλεση της βολής προκαλεί θόρυβο, οπότε δεν επιτρέπει στους αντιπάλους να αντιληφθούν την πορεία της μπάλας

Ομαδικό πέναλτι δίνεται σε περίπτωση που:

• Μια ομάδα από τη στιγμή που αποκτά την κατοχή της μπάλας δεν εκτελέσει βολή μέσα σε δέκα δευτερόλεπτα
• Καθυστερήσει τον αγώνα
• Οποιοδήποτε μέλος της ομάδας συμπεριφερθεί αντιαθλητικά
• Προκαλεί θόρυβο κατά την εκτέλεση της βολής, οπότε δεν επιτρέπει στους αντιπάλους να αντιληφθούν την πορεία της μπάλας
• Ο προπονητής ή οποιοδήποτε άλλο άτομο από τον πάγκο δώσει οδηγίες στους παίκτες, εκτός από τη διάρκεια των time outs και του διαλείμματος μεταξύ των ημιχρόνων.

Τεχνικές

Αθλητές


Ομάδες Γκόλμπολ Διεθνούς Επιπέδου


Σημαντικές διακρίσεις έχουν να επιδείξουν οι ανδρικές ομάδες Γκόλμπολ της Σουηδίας, της Λιθουανίας και της Σλοβενίας, οι οποίες κατέκτησαν το χρυσό, το αργυρό και το χάλκινο μετάλλιο αντίστοιχα στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 2002 που διεξήχθη στο Ρίο Ντε Τζανέϊρο της Βραζιλίας. Στην ίδια διοργάνωση, η ομάδα γυναικών της Αμερικής κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο, του Καναδά το αργυρό και της Ολλανδίας το χάλκινο.

Στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Σύδνεϋ το 2000 η ομάδα ανδρών της Δανίας κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο, της Λιθουανίας το αργυρό και της Σουηδίας το χάλκινο. Στις γυναίκες, η ομάδα του Καναδά κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο, της Ισπανίας το αργυρό και της Σουηδίας το χάλκινο.
Ελληνικές ομάδες

Στην Ελλάδα το άθλημα ξεκίνησε να αναπτύσσεται στη Θεσσαλονίκη από τον Ιούνιο του 2001. Η πρώτη επίσημη συμμετοχή Ελληνικής ομάδας στο εξωτερικό, έγινε το Δεκέμβριο του 2002 με τις ομάδες ανδρών και γυναικών του «Ήφαιστου» στο Διεθνές Τουρνουά Πρόσκλησης στη Μαδρίτη.

Στους Παραολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας αγωνίστηκαν οι Ομάδες τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών. Συγκεκριμένα η ομάδα Ελληνική Ομάδα Γκόλμπολ σχηματίστηκε από τους Νικόλαο Αργύρη, Αντώνη Διαμαντόπουλο, Σωτήρη Μιχαλόπουλος, Αναστάσιο Τρικαλίτης, Θανάση Χασιώτης και Νίκο  Χατζηδαφνή, οι οποίοι αγωνήστηκαν υπό την καθοδήγηση του προπονητή Αντώνη Ανάστου και κατέλαβαν την 12η θέση. 

Την ομάδα γυναικών σχημάτησαν οι Γιώτα Βούζιανα, Ιωάννα Ζαχάρου, Στηλιανή Ηλιοπούλου, Κατερίνα Λορέντζου, Μαρία Τζάλα και Αντιγόνη Χατζηαποστόλου.  Υπό την καθοδήγηση της προπονήτριας Μένης Κεσσανοπούλου κατέκτησαν την 8η Θέση. 

Στο Πανευρωπαικό Πρωτάθλημα Γκόλμπολ που διεξήχθη τις 15 – 23 Σεπτεμβρίου 2005 Neerpelt/Overpelt, του Βελγίου τις η Ελληνική ομάδα Γκόλμπολ γυναικών κατάφερε να κατακτήσει το χάλκινο μετάλλιο.