Ενιαίο μισθολόγιο. Δίκαιο μισθολόγιο;
Των Ρεβεκκας Xριστοπουλου και Βασιλη Mοναστηριωτη*
Νέες περικοπές μισθών κρέμονται πάνω από τα κεφάλια «ευνοημένων» δημοσίων υπαλλήλων. Ηδη μέσα στην περασμένη εβδομάδα η τρόικα ζήτησε 20% περαιτέρω μείωση στους μισθούς των ΔΕΚΟ. Παράλληλα, ο κ. Ραγκούσης επιβεβαίωσε την κατάργηση των ειδικών μισθολογίων που αφορούν 15 κατηγορίες υπαλλήλων (γιατροί, δικαστικοί, διπλωματικοί, ακαδημαϊκοί κ. ά.), με ανακατανομές βασικών μισθών και επιδομάτων προς όφελος των χαμηλόμισθων. Ολα αυτά συμβαίνουν εν μέσω αποκαλύψεων πως ορισμένες ΔΕΚΟ αποφεύγουν με διάφορα τεχνάσματα να εφαρμόσουν το υπάρχον πρόγραμμα περικοπών, ενώ νέα έκθεση του υπουργείου Εσωτερικών προβάλλει τρανταχτές αδικίες στο ευρύτερο μισθολογικό σύστημα του Δημοσίου.
Σε κάθε ευκαιρία, η κυβέρνηση τονίζει πως τα νέα μέτρα έχουν έντονο το στοιχείο της δικαιοσύνης. Το σύνθημα είναι: ίδιες αποδοχές για τα ίδια προσόντα. Πόσο άδικες είναι όμως οι αμοιβές του Δημοσίου; Υπάρχουν δύο τρόποι να απαντήσει κανείς αυτήν την ερώτηση. Ο πρώτος είναι να συγκρίνει τους μισθούς του Δημοσίου με αντίστοιχους μισθούς του ιδιωτικού τομέα, μετρώντας έτσι αδικίες εις βάρος του 70% του δυναμικού της χώρας που δεν εργάζεται στο Δημόσιο. Ο δεύτερος είναι να συγκρίνει αντίστοιχους μισθούς ανάμεσα σε διαφορετικούς κλάδους του Δημοσίου, μετρώντας αδικίες μέσα στο υπόλοιπο 30%. Δυστυχώς, τις διαφορές αυτές δεν τις γνωρίζει με ακρίβεια ούτε η ίδια η κυβέρνηση. Ακόμα και η έκθεση που πρόσφατα έδωσε στη δημοσιότητα ο κ. Ραγκούσης περιγραφικά αναλύει μόνο το ένα τρίτο των δημοσίων υπαλλήλων. Αναζητήσαμε απαντήσεις σε στοιχεία του 2007 από την Ερευνά Εργατικού Δυναμικού της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Μετά οικονομετρική ανάλυση προέκυψε ότι, πριν από την κρίση, ένας δημόσιος υπάλληλος αμειβόταν κατά μέσο όρο 12% περισσότερο από έναν ιδιωτικό υπάλληλο με τα ίδια ακριβώς χαρακτηριστικά (εκπαίδευση, προϋπηρεσία, οικογενειακή κατάσταση, τόπος διαμονής, αντικείμενο απασχόλησης κ. τ. λ.). Οι πιο κερδισμένοι ήταν οι υπάλληλοι των ΔΕΚΟ, οι οποίοι αμειβόταν 16% περισσότερο από ιδιωτικούς υπάλληλους με τα ίδια προσόντα. Ακολουθούν κατά σειρά οι εργαζόμενοι σε υπουργεία (14%), σε ΝΠΔΔ και οργανισμούς (11%), σε δημόσιες εταιρείες (10%), σε δημόσιες τράπεζες (7%), και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση (6%).
Σύμφωνα με αυτά τα αποτελέσματα, οι περικοπές του 2010 (οριζόντιες μειώσεις 10% σε βασικούς μισθούς και περικοπές των επιδομάτων αδείας), κάλυψαν ήδη τη μέση διαφορά μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών μισθών. Επιπλέον, η αντιστοίχηση μισθών-προσόντων σε όλους τους κλάδους του Δημοσίου που μόλις αποφάσισε η κυβέρνηση, εάν εφαρμοστεί σωστά, τείνει να καλύψει ανισότητες μεταξύ δημοσίων υπαλλήλων. Ετσι, το μήνυμα της κυβέρνησης επιβεβαιώνεται: οι μέχρι τώρα περικοπές εξαλείφουν αδικίες που διατηρούνταν στην αγορά εργασίας για δεκαετίες. Από εδώ και στο εξής, όμως, το επιχείρημα της δικαιοσύνης δεν μπορεί να συνοδεύει περαιτέρω περικοπές. Νέες μειώσεις στους μισθούς του Δημοσίου θα αντιστρέψουν τις ανισότητες που υπήρχαν στο παρελθόν και θα αποσκοπούν ξεκάθαρα σε μείωση του δημοσίου χρέους. Και το σημαντικότερο, θα οδηγήσουν πιθανώς σε συμπίεση των μισθών και στον ιδιωτικό τομέα, καθιστώντας τη χώρα όλο και περισσότερο μια οικονομία «χαμηλού κόστους» και χαμηλής παραγωγικότητας.
* Η δρ Ρεβέκκα Χριστοπούλου είναι ειδική ερευνήτρια στο Κολέγιο Ανθρώπινης Οικολογίας του Πανεπιστημίου Cornell. Ο δρ Βασίλης Μοναστηριώτης είναι επίκουρος καθηγητής στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο της Οικονομικής Σχολής του Λονδίνου και ερευνητής του Ελληνικού Παρατηρητηρίου του LSE.
Πηγή: Εφημερίδα "Καθημερινή"
-----------------------
Ποιοι θα πληγούν, πώς διαμορφώνονται οι αμοιβές, ποια επιδόματα διασώζονται
ΩΣ ΒΑΣΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ ΘΑ ΙΣΧΥΣΕΙ ΝΑ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΙΣΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΟΛΟΙ ΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΚΟΙΝΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΠΡΟΥΠΗΡΕΣΙΑ
Ο ΠΕΛΕΚΥΣ του ενιαίου μισθολογίου θα πέσει βαρύς στους προνομιούχους του Δημοσίου που έχουν συνολικές αποδοχές πάνω από 2.000 ευρώ λόγω των πολλών επιδομάτων και των ειδικών παροχών. Στην κατηγορία των... μεσαίων εισοδημάτων θα γίνει η μεγάλη «σφαγή» των κλαδικών επιδομάτων, ενώ θα καθιερωθεί νέο μισθολόγιο για τους νεοεισερχόμενους υπαλλήλους, οι οποίοι θα εξομοιωθούν μισθολογικά με τις αποδοχές των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα.
Τις βαρύτερες επιπτώσεις θα υποστούν οι υψηλόμισθοι του Δημοσίου, που σύμφωνα με τα στοιχεία της Ενιαίας Αρχής Πληρωμών είναι οι υπάλληλοι της Πολιτικής Αεροπορίας, του υπουργείου Οικονομικών, Εσωτερικών, οι δικαστικοί υπάλληλοι, οι εκπαιδευτικοί και οι υγειονομικοί υπάλληλοι. Οι περικοπές θα κυμαίνονται από 15% έως και 40%, σε κάποιες ακραίες περιπτώσεις υψηλόμισθων. Οι μειώσεις θα προστεθούν στις περυσινές απώλειες από τα δώρα και τα επιδόματα, που ήδη έχουν περικόψει τις αποδοχές κατά 20%. Αντίθετα, οι χαμηλόμισθοι μπορούν να ελπίζουν, σύμφωνα με πληροφορίες, σε αυξήσεις 5%-10%.
Η δεύτερη πολυπληθής κατηγορία που θα μετρήσει απώλειες θα είναι οι 300.000 υπάλληλοι του Δημοσίου που αμείβονται με τα ειδικά μισθολόγια, τα οποία θα καταργηθούν. Σ' αυτή την κατηγορία ανήκουν υψηλόμισθοι δικαστικοί, γιατροί του ΕΣΥ, αστυνομικοί, στρατιωτικοί, καθηγητές πανεπιστημίου, δημοτικοί υπάλληλοι και διπλωμάτες. Σ' αυτές τις περιπτώσεις θα περικοπούν τα 17 ειδικά επιδόματα και θα διατηρηθούν μόνο το επίδομα αντικειμένου εργασίας και το επίδομα θέσης ευθύνης, εκτός από το οικογενειακό. Όσοι έχουν χαμηλότερες αποδοχές, παρότι διαθέτουν υψηλά τυπικά και ουσιαστικά προσόντα, θα είναι οι μόνοι που μπορούν να περιμένουν αυξήσεις.
Τι λέει η ΑΔΕΔΥ
Στο τραπέζι του διαλόγου με την ΑΔΕΔΥ -η οποία προειδοποιεί ότι δεν θα προσέλθει αν δεν επιστρέψουν ο 13ος και ο 14ος μισθός- βρίσκονται δύο πορίσματα, της επιτροπής στελεχών των δύο υπουργείων Οικονομικών και Εσωτερικών και της εταιρείας Hay Group Α.Ε. και Icap Group, καθώς και τα στοιχεία που έχει επεξεργαστεί το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (τα οποία δημοσιοποιήθηκαν για ευνόητους λόγους και θα αποτελέσουν τη βάση του νομοσχεδίου που προωθείται για ψήφιση έως το τέλος Ιουνίου). Τα νέα μέτρα θα μπουν σταδιακά σε εφαρμογή προκειμένου να είναι ομαλή η προσαρμογή.
«Η μελέτη περιέχει ασάφειες», παρατηρεί ο πρόεδρος Πρωτοδικών κ. Παναγιώτης Λυμπερόπουλος, «στον τρόπο που διαχειρίζεται το μισθολόγιο των δικαστικών λειτουργών. Για παράδειγμα, οι περυσινές περικοπές μείωσαν το συνολικό κονδύλι για τη μισθοδοσία μας κατά 28%. Η μελέτη αναγνωρίζει περικοπές της τάξης του 11%, γιατί μας βάζει στην ίδια κατηγορία με τους ιατροδικαστές και άλλους κλάδους. Τα επιδόματα καλύπτουν το 40% των αποδοχών μας, αλλά αυτό ήταν επιλογή της Πολιτείας για να εξισορροπήσει ελλείψεις. Άλλωστε, μας καλύπτει το Σύνταγμα που επιτάσσει ίσους όρους για τις τρεις εξουσίες, τη δικαστική, τη νομοθετική και την εκτελεστική».
Διαφορές μεταξύ των υπουργείων
Η «σημαία» των επιχειρημάτων της κυβέρνησης για το πέρασμα σε πιο αξιοκρατικό μισθολόγιο με αναγκαίες περικοπές βάσει των μελετών είναι το παράδειγμα του νεοεισερχομένου στο Δημόσιο με πανεπιστημιακή εκπαίδευση, ο οποίος αμείβεται με 1.280 ευρώ στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας και με 2.309 ευρώ στο υπουργείο Οικονομικών. Επίσης παρουσιάζουν συγκριτικά στοιχεία για τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα. Το 2000 η αμοιβή ανά εργαζόμενο στη γενική κυβέρνηση ήταν 17.760 ευρώ, ενώ στον ιδιωτικό τομέα 12.478 ευρώ. Η απόκλιση ήταν περίπου 42%. Το 2008 η αμοιβή ανά εργαζόμενο στη γενική κυβέρνηση ήταν 26.556 ευρώ, ενώ στον ιδιωτικό τομέα 19.147 ευρώ. Η απόκλιση ανήλθε στο 38,7%.
Τι άλλο δείχνουν τα στοιχεία; Τα επιδόματα σήμερα φτάνουν τα 199 (!), ενώ υπάρχουν μισθοί πολλών ταχυτήτων, με συνέπεια να επικρατεί ένα απερίγραπτο και ανεξέλεγκτο μισθολογικό χάος. Από τα επιδόματα εκείνα με το υψηλότερο δημοσιονομικό κόστος είναι η οικογενειακή παροχή (περίπου 240 εκατ. ευρώ ετησίως η συνολική δαπάνη), το κίνητρο αποδόσεως, το επίδομα εξωδιδακτικής απασχόλησης εκπαιδευτικών, τα επιδόματα των δικαστικών, όπως και τα ειδικά επιδόματα (ΔΕΤΕ, ΔΙΒΕΤ κ.λπ.).
Μένουν 4 επιδόματα
Τα 40 επιδόματα από τα 199 χαρακτηρίζονται γενικά και χορηγούνται σε 26 κατηγορίες υπαλλήλων. Σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο, από τα 40 σχεδιάζεται να καταργηθούν τα 36 και να ενσωματωθούν σε ένα, το οποίο θα ξεκινά από τα 140-145 ευρώ για τους υπαλλήλους ΥΕ και θα αυξάνεται ανάλογα με το κλιμάκιο. (Τα 140 ευρώ που θεσπίστηκαν επί υπουργίας Ρέππα χορηγούνται ήδη ως έξτρα επίδομα σε περίπου 35.000 υπαλλήλους του στενού δημόσιου τομέα και στους συνταξιούχους.) Από το «τσουνάμι» θα διασωθούν μόνο τέσσερα επιδόματα: το οικογενειακό, το επίδομα θέσης, το κίνητρο απόδοσης, που θα μετατραπεί σε πριμ παραγωγικότητας και θα καταβάλλεται έπειτα από αξιολόγηση, καθώς και το επίδομα ειδικών συνθηκών, το οποίο θα καταβάλλεται σε όλους τους εργαζομένους ανάλογα με την ιδιαιτερότητα της εργασίας τους. Το επίδομα ειδικών συνθηκών θα αντικαταστήσει αυτά που δίνονταν για τον ίδιο σκοπό και θα καταργηθούν τα επιδόματα κινδύνου και αυξημένης επιχειρησιακής ετοιμότητας για τους στρατιωτικούς, νοσοκομειακής απασχόλησης, τους γιατρούς του ΕΣΥ κ.λπ.
Με τη διατήρηση του επιδόματος των 140 ευρώ και την ενσωμάτωσή του στον βασικό μισθό το εισαγωγικό κλιμάκιο για την κατηγορία ΥΕ πρόκειται να διαμορφωθεί σε 856 ευρώ από 711 ευρώ που είναι σήμερα, για την κατηγορία ΔΕ σε 975 ευρώ από 830 ευρώ, για την ΤΕ σε 1.083 ευρώ από 938 ευρώ και για την κατηγορία ΠΕ σε 1.129 ευρώ από 984.
Ως βασικός κανόνας θα ισχύσει να λαμβάνουν ίσες αποδοχές όλοι οι υπάλληλοι που έχουν κοινά προσόντα και την ίδια προϋπηρεσία. Οι δικαστικοί λειτουργοί, για παράδειγμα, σύμφωνα με τα σενάρια που μελετώνται, θα λαμβάνουν τα ίδια χρήματα με τους συναδέλφους τους στα υπόλοιπα υπουργεία που διαθέτουν τα ίδια τυπικά προσόντα, αλλά θα διαφοροποιούνται στο επίδομα ειδικών συνθηκών. Το ίδιο θα ισχύσει για τα Σώματα Ασφαλείας, καθώς και για τους διπλωματικούς υπαλλήλους, ακόμα και για τους υπαλλήλους στην καθαριότητα των ΟΤΑ. Σ' έναν βαθμό, δηλαδή, θα διατηρηθούν για κάποιο χρονικό διάστημα οι διαφοροποιήσεις των μισθολογίων μέχρι να ισορροπήσει το σύστημα, αλλά θα γίνει προσπάθεια μείωσης της ψαλίδας.
Πώς διαμορφώνονται τα ειδικά μισθολόγια (Παραδείγματα)
Δικαστικός
με 18 χρόνια υπηρεσίας έχει συνολικές μικτές αποδοχές 5.309 ευρώ. 2.852 ευρώ είναι ο βασικός μισθός, 1.026 ευρώ το χρονοεπίδομα, 662 το επίδομα ταχείας απονομής δικαιοσύνης (!) και 769 ευρώ η πάγια αποζημίωση. Αν περικοπούν τα 2 επιδόματα, οι αποδοχές θα συρρικνωθούν στα 3.621 ευρώ. Μείωση 35%.
Διευθυντής υπ. Οικονομικών ΠΕ
με 28 χρόνια υπηρεσίας εισπράττει βασικό μισθό 1.200 ευρώ και 1.100 ευρώ από επιδόματα, σύνολο 2.300. Με τις περικοπές με βάση ένα πλαφόν (ίσως των εκπαιδευτικών) και την ενσωμάτωση, οι αποδοχές θα συρρικνωθούν στα 1.770 - μείωση 30%. Πέρυσι ο συγκεκριμένος υπάλληλος είχε ετήσια μείωση 8.400 ευρώ.
Εκπαιδευτικός
με 20 χρόνια υπηρεσίας εισπράττει 1.385 ευρώ βασικό μισθό και 596 ευρώ από επιδόματα μετά την περυσινή περικοπή, σύνολο 1.981 ευρώ. Μετά την κατάργηση και την ενσωμάτωση οι συνολικές αποδοχές του θα συρρικνωθούν στα 1.613 ευρώ. Μείωση 18,5%.
Ένστολος
με 25 χρόνια υπηρεσίας έχει βασικό μισθό 899 ευρώ και σύνολο επιδομάτων 2.500 ευρώ αν κατέχει θέση ευθύνης. Με τις περικοπές η αμοιβή του θα συρρικνωθεί στα 1.900 ευρώ, συν το επίδομα ειδικών συνθηκών. Μείωση 35%.
Διευθυντής γιατρός του ΕΣΥ
με 20 χρόνια υπηρεσίας έχει βασικό μισθό 1.468 ευρώ και 1.500 ευρώ από επιδόματα. Με τις περικοπές η αμοιβή του θα συρρικνωθεί στα 2.400. Μείωση 20%.
Πηγή: Εφημερίδα "ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ"
Δείτε επίσης:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.