Το αφτί στο σαγόνι!

Απολίθωμα δείχνει πώς εξελίχθηκε το κάτω μέρος του κρανίου μας

Ένα απολίθωμα 120 εκατ.ετών δείχνει πώς κάποια μικρά οστά αποχωρίστηκαν από τη γνάθο για να σχηματίσουν το αυτί των σημερινών θηλαστικών.

Λονδίνο 

Το αφτί στο σαγόνι; Οσο και αν σας φαίνεται παράξενο, τα ανατομικά χαρακτηριστικά του προσώπου των μακρινών προγόνων μας ήταν κάπως έτσι. Οι ειδικοί υποπτεύονταν εδώ και καιρό ότι τα οστά του κάτω μέρους του κρανίου των θηλαστικών είχαν αρχικά διαφορετική διάταξη. Τώρα ένα σπάνιο απολίθωμα της Κρητιδικής περιόδου ήρθε να συμπληρώσει τα κενά δείχνοντας πώς οστά που κάποτε αποτελούσαν τμήμα της κάτω σιαγόνας σήμερα έχουν μεταφερθεί στο εσωτερικό του αφτιού.

Η κάτω γνάθος των σύγχρονων θηλαστικών αποτελεί ένα ενιαίο οστό, το οποίο φέρει το κάτω τμήμα της οδοντοστοιχίας. Στα ερπετά όμως η κάτω σιαγόνα περιλαμβάνει μερικά μικρότερα οστά στο σημείο στο οποίο ενώνεται με το κρανίο. Οι βιολόγοι υπέθεταν ότι στην πορεία της εξέλιξης των θηλαστικών αυτά τα μικρότερα οστά συρρικνώθηκαν για να σχηματίσουν τα μικροσκοπικά οστά που αποτελούν το μέσο ους.

Η λύση του μυστηρίου

Ενδείξεις υπέρ αυτής της θεωρίας είχαν ως τώρα βρεθεί σε απολιθώματα παλαιών θηλαστικών όπως ο Morganucodon. Σε αυτά, τα οστά που σήμερα ακολουθούν τη γνάθο είναι ενωμένα με αυτήν και φαίνονται να χρησιμεύουν τόσο για τημάσηση όσο και για την ακοή. Η μετέπειτα εξελικτική πορεία ωστόσο παρέμενε ασαφής.

Ο Liaconodon hui, ένα θηλαστικό ηλικίας 120 εκατομμυρίων ετών σε μέγεθος μεγάλου αρουραίου που ανακαλύφθηκε στην Κίνα από τονΤζιν Μεγκ του αμερικανικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Νέας Υόρκης, ήρθε να δώσει την απάντηση. «Πρόκειται για την πρώτο σαφές στοιχείο που αποδεικνύει αυτό το μεταβατικό στάδιο»  λέει ο κ. Μενγκ, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Nature».

Το κλειδί της υπόθεσης φαίνεται να είναι ο χόνδρος του Meckel, ο οποίος συνδέει αυτά τα μικρά οστά με τη γνάθο. Στα σημερινά θηλαστικά _ του ανθρώπου συμπεριλαμβανομένου _ ο χόνδρος αυτός υπάρχει κατά το εμβρυϊκό στάδιο αλλά εξαφανίζεται καθώς αναπτύσσονται.

Από τη γνάθο στο τύμπανο

Στο απολίθωμα του L. hui, το οποίο ανήκει σε ένα ενήλικο ζώο, ο χόνδρος αυτός είναι οστεοποιημένος και είναι εμφανές ότι υποστήριζε τα οστά που βλέπουμε στην κάτω σιαγόνα των ερπετών καθώς αυτά μετατρέπονταν στο αφτί.  Δυο οστά που στηρίζουν τον τυμπανικό υμένα, το οστό του έξω ακουστικού πόρου και η σφύρα, στον L. hui έχουν πλέον αποσπαστεί από τη γνάθο αλλά εξακολουθούν να ενώνονται με αυτήν υποστηριζόμενα από τον χόνδρο του Meckel.

Το μέγεθος και το σχήμα της τυμπανικής μεμβράνης, τα οποία μπορούν να υπολογιστούν από το μέγεθος των οστών που τη στηρίζουν, δείχνουν ότι ο L. hui είχε οξύτερη ακοή σε σχέση με τα προγενέστερα θηλαστικά. «Το μικρότερο τύμπανο είναι πο ευαίσθητο στις υψηλότερες συχνότητες» εξήγησε ο κ. Μεγκ, προσθέτοντας ότι η ενισχυμένη ακοή θα βοηθούσε τον L. hui να βρίσκει ευκολότερα έντομα για τροφή.

Πηγή: Εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ"