Οστεοπόρωση η «σιωπηλή επιδημία»

Συχνά αναφερόμενη και ως η «σιωπηλή επιδημία», η οστεοπόρωση συνιστά ένα παγκόσμιο πρόβλημα, του οποίου η σημασία ολοένα και αυξάνεται, δεδομένης όχι μόνο της αύξησης αλλά και της γήρανσης του παγκόσμιου πληθυσμού.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναγνώρισε πρόσφατα την οστεοπόρωση ως ένα πρόβλημα υγείας υψίστης σημασίας μαζί με άλλες μείζονες μη μεταδοτικές παθήσεις. Η οστεοπόρωση είναι μία χρόνια ασθένεια, με την οποία τα οστά καθίστανται πορώδη και εύθραυστα. Η πυκνότητα του οστού μειώνεται και η ποιότητά του επιδεινώνεται, οδηγώντας σε εξασθένηση του σκελετού και αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων, κυρίως στη σπονδυλική στήλη, τον καρπό, το ισχίο, τη λεκάνη και στον ανώτερο βραχίονα. Η οστεοπόρωση εάν δεν προληφθεί ή αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να εξελιχθεί χωρίς έκδηλη συμπτωματολογία έως ότου συντελεστεί οστεοπορωτικό κάταγμα.

Οστά σε διαρκή αποδόμηση

Η διαδικασία σχηματισμού του οστού από τον οργανισμό διαρκεί έως την ηλικία περίπου των 30 ετών. Παράλληλα, το οστό βρίσκεται σε μια διαρκή διαδικασία αποδόμησης, η οποία ακολουθείται από το σχηματισμό του οστού. Με την πάροδο του χρόνου, ο ρυθμός οστικής αποδόμησης υπερβαίνει εκείνον του οστικού σχηματισμού, οδηγώντας σε απώλεια της οστικής πυκνότητας και τελικά σε οστεοπόρωση. Οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο οστεοπόρωσης επειδή τα οιστρογόνα, τα οποία μειώνονται κατά την εμμηνόπαυση, διαδραματίζουν σημαντικό οστεο-προστατευτικό ρόλο στον οργανισμό. Η οστεοπόρωση και τα οστεοπορωτικά κατάγματα αποτελούν κύρια αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας.

Τα τελευταία δεδομένα ως προς την αιτιολογία και την αντιμετώπιση της νόσου, που επηρεάζει μία στις τρεις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ενωση, παρουσιάστηκαν σε σχετική συνέντευξη Τύπου που πραγματοποίησε το Ελληνικό Ιδρυμα Οστεοπόρωσης (ΕΛΙΟΣ).

«Η οστεοπόρωση αποτελεί μια σύγχρονη αλλά ταυτόχρονα σιωπηλή επιδημία που αφορά ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού», ανέφερε ο Γεώργιος Λυρίτης, ομότιμος καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος του ΕΛΙΟΣ, συμπληρώνοντας ότι «στην Ευρώπη, 1 στις 3 γυναίκες ηλικίας άνω των 50 ετών θα υποστεί κάποιο οστεοπορωτικό κάταγμα κατά τη διάρκεια της ζωής της».

Περίπου 20% των Ελληνίδων άνω των 50 ετών έχουν εγκατεστημένη οστεοπόρωση, ενώ το 30% του αντίστοιχου πληθυσμού εμφανίζει χαμηλή οστική πυκνότητα. Η οστεοπόρωση εάν δεν προληφθεί ή αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να εξελιχθεί χωρίς έκδηλη συμπτωματολογία έως ότου συντελεστεί κάποιο οστεοπορωτικό κάταγμα. Ο κίνδυνος για μεταγενέστερα κατάγματα είναι περισσότερο από διπλάσιος σε άτομα που έχουν στο ιστορικό τους ένα προηγούμενο κάταγμα ισχίου ή σπονδύλου. Η ανάγκη για νέες θεραπείες για την οστεοπόρωση, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που θα είναι αποτελεσματικές σε όλα τα σημεία του σκελετού και όχι μόνο στο ισχίο και στη σπονδυλική στήλη, είναι μεγάλη.

«Η επιστήμη της βιοτεχνολογίας, έπειτα από πολλά χρόνια έρευνας, ανακάλυψε πρόσφατα νέα μονοπάτια που οδηγούν στη στοχευμένη αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης», σημείωσε ο Πολυζώης Μάκρας, ενδοκρινολόγος, επιμελητής του 251 Γενικού Νοσοκομείου Αεροπορίας. «Η ανακάλυψη του αναστολέα του RANK Ligand αποτέλεσε κομβικό σημείο στην εξέλιξη των θεραπειών της οστεοπόρωσης, αφού οδήγησε στην ανακάλυψη της ουσίας Denosumab, της πρώτης στοχευμένης θεραπείας για την όλο και πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης».

Πιο συγκεκριμένα η διαδικασία ανανέωσης των οστών (διαδικασία οστικής ανακατασκευής) ρυθμίζεται από την επικοινωνία δύο ομάδων κυττάρων, των οστεοβλαστών (που οδηγούν σε οστικό σχηματισμό) και των οστεοκλαστών (που οδηγούν σε οστική απορρόφηση, δηλαδή εξασθένηση των οστών).

«Η ουσία, αναστέλλοντας την ανάπτυξη και τη δράση των οστεοκλαστών που είναι υπεύθυνοι για την αποδόμηση των οστών, σταματά τη διαδικασία που προκαλεί οστική απώλεια σε ολόκληρο το σκελετό, κι έτσι οδηγεί σε μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καταγμάτων στη σπονδυλική στήλη, το ισχίο και άλλα μη σπονδυλικά σημεία του ανθρώπινου σκελετού, αλλά και σε σημαντική αύξηση της οστικής πυκνότητας», τόνισε η Κατερίνα Κατσαλήρα, ρευματολόγος, επιστημονική συνεργάτις Εργαστηρίου Ερευνας Παθήσεων του Μυοσκελετικού Συστήματος.

Κάθε έξι μήνες

Εκτός από τη στοχευμένη δράση της, η νέα θεραπεία δύναται να συμβάλει στην καλύτερη συμμόρφωση του ασθενούς, καθώς χορηγείται μία φορά κάθε έξι μήνες με υποδόρια ένεση στο μηρό, χωρίς να χρειαστεί ο ασθενής να πάει στο νοσοκομείο, ή χωρίς να αναγκαστεί να ακολουθήσει ειδικές οδηγίες για τη λήψη του φαρμάκου.

Συνοψίζοντας ο κ. Λυρίτης τόνισε ότι η σημασία της νέας αυτής βιοτεχνολογικής ανακάλυψης και εφαρμογής στη θεραπεία της οστεοπόρωσης, δίνει τη δυνατότητα για την άμεση, απ' ευθείας παρεμπόδιση της παραγωγής των κυττάρων που προκαλούν την οστεοπόρωση, δηλαδή των οστεοκλαστών, σε αντίθεση με τις υπάρχουσες θεραπείες, οι οποίες δρουν μόνο έμμεσα παρεμποδίζοντας τη λειτουργία των ώριμων οστεοκλαστών.

Πηγή: Εφημερίδα "Ελευθεροτυπία"