H διεθνής νομοθεσία για τα δικαιώματα των ΑμεΑ

Όλα όσα η ελληνική πολιτεία προκλητικά αγνοεί


Οι κυριότερες κοινοτικές οδηγίες και κανονισμοί

Το διεθνές θεσμικό πλαίσιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αναπηρία (θα ΄πρεπε να) αποτελεί την βάση για όλους τους πολιτικούς σχεδιασμούς που αφορούν τα ΑμεΑ. Δυστυχώς, δεν συμβαίνει έτσι ...

Η φετινή έκθεση της ΕΣΑμεΑ στην ελληνική βουλή, περιέχει συμπυκνωμένες τις αρχές σχεδιασμού πολιτικής γιά θέματα αναπηρίας που έχουν διαχρονικά εκφραστεί και αποτυπωθεί σε κείμενα από τους διεθνείς θεσμούς. Η διάσταση, η αντίθεση ανάμεσα στις διεθνώς συμφωνημένες – υποτίθεται - αρχές και την εφαρμογή τους στην πράξη, σε ότι αφορά τα της χώρας μας είναι κραυγαλέα. Η περιεκτική αποτύπωση των διεθνών αρχών, επί της ουσίας αποτελεί τεκμήριο του χάσματος μεταξύ θεωρίας και πράξης που άπαντες οι άνθρωποι με αναπηρία οφείλουν να γνωρίζουν. Παραθέτουμε, λοιπόν, επιγραμματικά,το διεθνές θεσμικό πλαίσιο όπως αποτυπώνεται σε πράξεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης την τελευταία τριακονταπενταετία.

OΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ

1. Διακήρυξη των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, ψηφίστηκε από την Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. το 1975.

2. Παγκόσμιο πρόγραμμα δράσης για τα ΑμεΑ, εγκρίθηκε από τον οργανισμό το 1982, ορίζει για πρώτη φορά την ισότητα ευκαιριών (παράγραφος 12) και την αναγκαιότητα λήψης μέτρων για την επίτευξή της.

3. Πρότυποι Κανόνες για την εξίσωση των ευκαιριών για τα ΑμεΑ, διατυπώθησαν από τον Ο.Η.Ε. το 1993. Δεν είναι δεσμευτικοί, ωστόσο εκφράζουν την ηθική και πολιτική δέσμευση των κρατών μελών να κάνουν πράξη την εξίσωση των ευκαιριών για τα άτομα με αναπηρία.

4. Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών γιά τα δικαιώματα των ΑμεΑ. Προετοιμαζόταν από το 2001, στις 13 Δεκεμβρίου 2006 ψηφίστηκε ομόφωνα από την ολομέλεια της Γενικής Συνέλευσης του Ο.Η.Ε. και στις 30 Μαρτίου 2007 την προσυπέγραψαν 82 κράτη μέλη μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Είναι ένα νομικά δεσμευτικό μέσο. Είτε σε ότι αφορά την θέσπιση νομοθεσίας που κάνει πράξη τα ίσα δικαιώματα, είτε σε ότι αφορά την κατάργηση των νομοθεσιών που παράγουν και/ή συντηρούν διακρίσεις. Αρκεί να κυρωθεί απ’ τα εθνικά κοινοβούλια, το οποίο για την χώρα μας εξακολουθεί ζητούμενο.

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

1. Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης , ψηφίστηκε το 1961. Στο άρθρο 15 αναγνωρίζεται ρητά το δικαίωμα των ΑμεΑ σε επαγγελματική εκπαίδευση και προσανατολισμό.

2. Αναθεωρημένος Ε.Κ.Χ. το 1996. Το αναγνωρισθέν το 1961 δικαίωμα, πλέον εξειδικεύεται. Υπάρχουν αναφορές στα συγκεκριμένα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται , αλλά και στην υποχρέωση διασφάλισης της πρόσβασης στην απασχόληση των ΑμεΑ.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

Οι καταστατικοί χάρτες και συνθήκες, αλλά και οι οδηγίες – διατάξεις που από το 1997 μέχρι σήμερα έχουν ως πηγή τους την Ε.Ε. και εμπεριέχουν με σαφήνεια την διάσταση της προστασίας των δικαιωμάτων των ΑμεΑ, καλύπτουν μια ευρεία γκάμα εφαρμοσμένων πολιτικών. Τους απαριθμούμε χωρίς παραπέρα επεξηγήσεις, ώστε αφενός να γνωρίζουν την ύπαρξή τους οι ΑμεΑ και αφετέρου να τις χρησιμοποιούν όταν τα δικαιώματά τους παραβιάζονται.

1. Συνθήκη του Αμστερνταμ (1997) – τέθηκε σε εφαρμογή το 1999, το άρθρο 13 είναι το σχετικό με τα δικαιώματα των ΑμεΑ.

2. Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. με την υποσημείωση ότι δεν έχει ενσωματωθεί στο ευρωπαϊκό δίκαιο και άρα δεν έχει δεσμευτική ισχύ.Τα κρίσιμα άρθρα είναι τα 21 και 26.

3. Οδηγία 95/16/ΕΚ για τις εθνικές νομοθεσίες που αφορούν τους ανελκυστήρες. Οπως μιά σειρά Οδηγιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που ακολουθούν, εμπεριέχει σαφείς προβλέψεις για την πρόσβαση των ΑμεΑ.

4. Οδηγία 96/48/ΕΚ για το διευρωπαϊκό σιδηροδρομικό σύστημα μεγάλης ταχύτητας.

5. Οδηγία 1999/5/ΕΚ σχετικά με ραδιοεξοπλισμό και τερματικό τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό.

6. Οδηγία 2000/78/ΕΚ για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία.

7. Οδηγία 2001/16/ΕΚ για το συμβατικό διευρωπαϊκό σιδηροδρομικό σύστημα.

8. Οδηγία 2001/85/ΕΚ για οχήματα μεταφοράς επιβατών άνω των 8 θέσεων (αφορά την υποχρέωση των αστικών λεωφορείων να διαθέτουν ράμπες και αναβατόρια)

9. Οδηγία 2002/22/ΕΚ για τα δικαιώματα των χρηστών δικτύων και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Για το ίδιο θέμα η Οδηγία 2002/21/ΕΚ εστιάζει στην ανάγκη κοινού κανονιστικού πλαισίου των φορέων εκμετάλλευσης.

10. Οδηγία 2003/24/ΕΚ για τους κανόνες και τα πρότυπα ασφαλείας των επιβατηγών πλοίων.

11. Οδηγία 2004/17/ΕΚ για τις συμβάσεις στους τομείς του νερού, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών. Πρέπει οι προδιαγραφές των όποιων έργων να καλύπτουν τις ανάγκες πρόσβασης των χρηστών με αναπηρία. Το ίδιο ισχύει για την Οδηγία 2004/18/ΕΚ περί συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών.

12. Οδηγία 2007/65/ΕΚ σχετικά με την προσβασιμότητα στους ΑμεΑ των οπτικοακουστικών μέσων.

13. Κανονισμός 1083/2006/ΕΚ για το Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ε.Κ.Τ. και το Ταμείο Συνοχής.Το άρθρο 16 εντάσσει πρώτη φορά το κριτήριο της προσβασιμότητας των χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων ως κριτήριο επιλεξιμότητάς τους.

14. Κανονισμός 1107/2006 για τα αεροπορικά δικαιώματα των ΑμεΑ. Αρμόδια αρχή στην χώρα μας για την εφαρμογή του είναι η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας.

15. Κανονισμός 1371/2007 για τα δικαιώματα των επιβατών στα τρένα. Σε ότι αφορά τα ΑμεΑ θεσπίζει απαρέκκλιτους κανόνες πρόσβασης, το δε πεδίο εφαρμογής του αφορά όλα τα σιδηροδρομικά ταξίδια και υπηρεσίες απανταχού της ευρωπαϊκής κοινότητας.

*Το κρίσιμο – αντί επιλόγου- ερώτημα : Σε ποιό βαθμό οι αρχές που επιβάλλονται από τις παραπάνω Οδηγίες και Κανονισμούς και πρακτικά περιγράφουν-ορίζουν το τι σημαίνει προσβάσιμη πολιτεία, τυγχάνουν εφαρμογής και στην χώρα μας; Διόλου δύσκολη η απάντηση: Εάν ο βαθμός ήταν στοιχειωδώς ικανοποιητικός, η ηλεκτρονική σελίδα ΕΠΙ ΙΣΟΙΣ ΟΡΟΙΣ της “Ε” γιά τα δικαιώματα των ΑμεΑ δεν θα είχε λόγο ύπαρξης...

Πηγή: Εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ"