ΑμεΑ στο περιθώριο

Του ΑΝΤΩΝΗ ΣΚΟΡΔΙΛΗ

Η παραβίαση των δικαιωμάτων των ανθρώπων με αναπηρία (ΑμεΑ) είναι καθολική και διαχέεται στους πιο σημαντικούς τομείς της καθημερινότητας.

Προσβασιμότητα, εκπαίδευση, υγεία και πρόνοια, εργασία και απασχόληση. Η φετινή έκθεση που κατέθεσε στις 3 Δεκεμβρίου στη Βουλή η Εθνική Συνομοσπονδία ΑμεΑ (ΕΣΑμεΑ) δίνει την ολοκληρωμένη εικόνα των εις βάρος των ΑμεΑ διακρίσεων που μόνο τιμητική δεν είναι για τη χώρα μας. Ενδεικτικά:

ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑ: Περισσότεροι από 3 στους 4 ΑμεΑ αδυνατούν να μετακινηθούν λόγω έλλειψης υποδομών ή κινούνται μετά χιλίων βασάνων. Το ίδιο ποσοστό παρεμποδίζεται από τις ελλείψεις προσβασιμότητας των δημόσιων υπηρεσιών να συναλλαγεί με αυτές αξιοπρεπώς. Ολίγον λιγότεροι (ποσοστό 71,8%) αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα όταν (και εάν) χρησιμοποιούν μέσα μαζικής μεταφοράς. Σε ότι αφορά το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, είναι κάτι παραπάνω από ατελές. Σε ορισμένους τομείς (προσβασιμότητα υπηρεσιών και ηλεκτρονικών υπηρεσιών) δεν υπάρχει καν θεσμικό πλαίσιο! Σε σχέση με την προσβασιμότητα του δομημένου περιβάλλοντος οι νόμοι είναι απλώς περιγραφικοί και η τήρησή τους επαφίεται στον... πατριωτισμό των Ελλήνων. Δεν προβλέπουν χρονοδιαγράμματα εφαρμογής, ή κυρώσεις σε περίπτωση μη εφαρμογής τους. Ανεπαρκέστατη είναι η νομοθεσία και για τα μέσα μαζικής μεταφοράς σε ό,τι αφορά τα ΚΤΕΛ και τα ταξί. Ενδεικτικά, τα προσβάσιμα σε ολόκληρη τη χώρα μας ταξί είναι μόλις 20, ενώ ΚΤΕΛ προσβάσιμο δεν υπάρχει ούτε για δείγμα.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Το υπουργείο Παιδείας αρνείται να εφαρμόσει ακόμα και τους ισχύοντες νόμους! Σε πολλές περιπτώσεις - αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση- δηλώνει αδυναμία να υλοποιήσει εγκεκριμένες παράλληλες στηρίξεις μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, επικαλούμενο ανεπάρκεια κονδυλίων ή εκπαιδευτικών. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, αγνοεί γνωματεύσεις των αρμόδιων διαγνωστικών κέντρων ή τις αξιολογεί ως καταχρηστικές για να αποποιηθεί τις υποχρεώσεις παροχής υπηρεσιών που συνεπάγονται. Σε ό,τι αφορά τις σχολικές υποδομές για τους μαθητές με αναπηρία, η κατάσταση με μία λέξη είναι απαράδεκτη. 412 από τα 510 τμήματα ένταξης μαθητών με αναπηρία στα γενικά σχολεία στεγάζονται σε αίθουσες παντελώς ακατάλληλες και στερούνται τον απαραίτητο εξοπλισμό. Επίσης, μόλις το 20% των ειδικών σχολείων κάθε βαθμίδας στεγάζονται σε χώρους στοιχειωδώς κατάλληλους. Για το υπόλοιπο 80%... ουδείς λόγος.

ΥΓΕΙΑ-ΠΡΟΝΟΙΑ: Τεράστιο το εύρος των ελλειμμάτων, ενώ η παράθεση δύο και μόνο στοιχείων είναι απολύτως ενδεικτική. Οι ανάγκες σε κλίνες αποκατάστασης που πρέπει να εξυπηρετήσουν τους τραυματίες σπονδυλικής στήλης και νωτιαίου μυελού που κάθε χρόνο προκύπτουν καθώς και πάσχοντες από άλλα νοσήματα (εγκεφαλικά επεισόδια, σκλήρυνση κατά πλάκας κ.λπ.) εκτιμώνται σε 2.600 κλίνες. Οι διαθέσιμες δημόσιες κλίνες στη χώρα μας είναι 186, δηλαδή το 7% των απαιτουμένων ! Σε ό,τι αφορά την... περιβόητη Κάρτα Αναπηρίας, που θα απελευθέρωνε -υποτίθεται- τους ΑμεΑ από τη μονοδιάστατη επιδοματική λογική και θα άνοιγε τον δρόμο για πληρέστερες παροχές με κριτήριο τη λειτουργικότητά της, παρέμεινε στο επίπεδο της απλής εξαγγελίας. Πέντε χρόνια από τότε και ακόμη αναμένεται.

ΕΡΓΑΣΙΑ-ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ: Και εδώ λόγω του τεράστιου εύρους των ελλειμμάτων η παράθεση στοιχείων της έκθεσης θα είναι απολύτως ενδεικτική. Σε σχέση με τη λεγόμενη προστατευτική νομοθεσία που ορίζει προσλήψεις με ποσόστωση από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, η έλλειψη κυρώσεων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης έχει πρακτικώς μηδενίσει τις προσλήψεις στον δεύτερο. Επίσης, σε ό,τι πλέον αφορά τον δημόσιο τομέα, η νομοθεσία δεν προβλέπει την παροχή τεχνολογικής υποστήριξης στον εργαζόμενο με αναπηρία για να μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του, οδηγώντας τον σε δευτερεύοντες κατά κανόνα εργασιακούς ρόλους. Απουσία πρόβλεψης καταγράφεται και σε ό,τι αφορά τις (έτσι κι αλλιώς ελάχιστες) εργασιακές τοποθετήσεις ΑμεΑ σε θέσεις που να αντιστοιχούν στα προσόντα τους, στο είδος της αναπηρίας τους και τη βαρύτητά της. Γεγονός το οποίο, όπως η έκθεση της ΕΣΑμεΑ επισημαίνει, οδηγεί στην υπονόμευση της ένταξης των ΑμεΑ στην αγορά εργασίας επί ίσοις όροις που αποτελεί -υποτίθεται- τον στόχο της προστατευτικής νομοθεσίας. *

Πηγή: Εφημερίδα "Ελευθεροτυπία"