Θρίλερ στην Αμφίπολη με το σκελετό του τάφου
Χωρίς τέλος τα σενάρια για τον «ένοικο» του τύμβου Καστά.
Το θρίλερ στην Αμφίπολη συνεχίζεται και το σασπένς κορυφώνεται αφού εκεί που όλοι νόμιζαν ότι η ανασκαφή τελειώνει άδοξα και δεν θα βρεθεί τάφος, τελικά βρέθηκε ο τάφος, τα καρφιά και τα διακοσμητικά από το φέρετρο, τα οστά μαζί και το κρανίο του νεκρού.
Το φύλο και η ταυτότητα παραμένουν άγνωστα. Την απάντηση θα τη δώσουν οι ειδικοί επιστήμονες που θα ασχοληθούν με το ανθρωπολογικό υλικό το επόμενο διάστημα.
Η αγωνία εντείνεται για το ταφικό μνημείο στον λόφο Καστά.
Τα σενάρια που έρχονται στο φως της δημοσιότητας και οι απόψεις που εκφράζονται από αρχαιολόγους είναι συγκρουόμενες.
Από τη μία η Κατερίνα Περιστέρη μιλάει για Μακεδόνα Στρατηγό και από την άλλη αρχαιολόγοι λένε ότι ο σκελετός μπορεί να μην ανήκει στο νεκρό της Αμφίπολης!
Κάτω από τους λίθους του δαπέδου σε βάθος 1,60 μ., αποκαλύφθηκε μεγάλος κιβωτιόσχημος τάφος, κατασκευασμένος από πωρόλιθους μήκους 3,23 μ., πλάτους 1,56 μ. και σωζόμενου ύψους 1 μ. Αυτή ήταν η πρώτη εικόνα των ανασκαφέων, γιατί οι ορθοστάτες που βρέθηκαν στη συνέχεια από την ανωδομή του τάφου δείχνουν ότι το ύψος του έφτανε τουλάχιστον στο 1,80 μ.
Στο εσωτερικό του μια επιμήκης βάθυνση πλάτους 0,54 μ. και μήκους 2,35 μ. μαρτυρά ότι εκεί τοποθετήθηκε ξύλινο φέρετρο. Το επιβεβαιώνουν τα διάσπαρτα, σιδερένια και χάλκινα καρφιά, τα οστέινα και γυάλινα διακοσμητικά στοιχεία του φέρετρου, ενώ κατά την ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, το συνολικό ύψος του τρίτου θαλάμου από την κορυφή της θόλου έως τον πυθμένα του τάφου είναι 8,90 μ.
Ο σκελετός του νεκρού βρέθηκε εντός και εκτός του τάφου.
Ο καθηγητής κ. Πέτρος Θέμελης υπογραμμίζει ότι ο σκελετός δεν ανήκει στο κεντρικό πρόσωπο του νεκρού.
Ο νέος κύκλος εικασιών άνοιξε πάλι επαναφέροντας και τον Μ. Αλέξανδρο στο επίκεντρο. Φούντωσαν πάλι τα σενάρια για τον «ένοικο», ενώ άρχισαν να επανέρχονται οι θεωρίες με πρωταγωνιστή τον Μ. Αλέξανδρο και την Ολυμπιάδα.
Στο επίκεντρο ήρθε και η θεωρία ότι μπορεί το μνημείο να είναι του Ηφαιστίωνα ή του Νέαρχου.
Στις 22 του μηνός ο υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Κ. Τασούλας θα δώσει συνέντευξη στο Μουσείο της Αμφίπολης, ενώ στις 29/11 στην Αθήνα πια, η ανασκαφέας κ. Κ. Περιστέρη θα παρουσιάσει στο αμφιθέατρο του υπουργείου τα αποτελέσματα της ανασκαφικής περιόδου στον λόφο Καστά.
-------------------------
Τα πέντε καυτά ερωτήματα για την Αμφίπολη
Οι ερωτήσεις που έχουν προκύψει μετά την ανακάλυψη του σκελετού.
Τη σκυτάλη από τους αρχαιολόγους παίρνουν πλέον οι ανθρωπολόγοι για να απαντήσουν στα βασικά ερωτήματα που έχουν προκύψει μετά την αποκάλυψη του σκελετού κάτω από τους πωρόλιθους στο όρυγμα του τρίτου θαλάμου.
Ωστόσο, όπως υποστηρίζει η εφημερίδα Τα Νέα, πέντε είναι τα βασικά ερωτήματα που έχουν προκύψει από τη στιγμή που βρέθηκε σκελετός μέσα και έξω από το φέρετρο.
1. Ο νεκρός ήταν άνδρας ή γυναίκα;
Ουδείς μπορεί να απαντήσει ασφαλώς, αν δεν εξεταστούν πρώτα τα οστά από ειδικό εργαστήριο. Ωστόσο, η ζυγαριά φαίνεται να κλίνει προς την άποψη ότι ο νεκρός ήταν άνδρας λόγω του μεγέθους και της πολυτέλειας του μνημείου.
2. Μπορεί ο σκελετός να μην ανήκει στο νεκρό του τάφου;
Σε άλλες περιπτώσεις μακεδονικών τάφων, έχει γίνει νεότερη ταφή μέσα στα μπάζα, στην επίχωση που δημιουργήθηκε μετά τη σύληση του τάφου. Στην περίπτωση του ταφικού μνημείου στον τύμβο Καστά, δεν υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο, καθώς το αμμώδες υλικό με το οποίο είναι γεμάτος ο τάφος είτε μπήκε από πλημμύρα, είτε προστέθηκε επί τούτου για σφράγιση του μνημείου.
3. Για ποιο λόγο εκτιμάται ότι ο νεκρός ήταν αφηρωισμένος;
«Όλοι οι σημαντικοί νεκροί θεωρούνται αφηρωισμένοι», μας λέει ομότιμος καθηγητής Αρχαιολογίας, που φαίνεται όμως διστακτικός απέναντι στον χαρακτηρισμό. «Οι βασιλείς όσο ζούσαν θεοποιούνταν εν ζωή. Οι αξιωματούχοι και οι ελίτ της κάθε κοινωνίας αφηρωίζονταν μετά θάνατον». Πάντως, το μνημείο, σύμφωνα με την ανασκαφική ομάδα, φέρεται να ήταν επισκέψιμο, κατά την εκδοχή του αφηρωισμένου νεκρού.
4. Γιατί ο συγκεκριμένος νεκρός δεν αποτεφρώθηκε αλλά ετάφη σε φέρετρο;
Όλοι οι σοροί των Μακεδόνων, με εξαίρεση εκείνον του Αλέξανδρου, κατέληγαν στην πυρά. Είναι πολύ παράξενο ότι ο συγκεκριμένος νεκρός ετάφη και μάλιστα, κάτω από το δάπεδο.
5. Γιατί δε βρέθηκαν κτερίσματα;
Όλα δείχνουν ότι οι τυμβωρύχοι είχαν σκουπίσει τον τάφο. Ακόμη και στους συλημένους τάφους οι αρχαιολόγοι έχουν βρει στις γωνίες φύλλα χρυσού, δαχτυλίδια, οστέινες διακοσμήσεις, που είτε ξέφυγαν από την προσοχή των αρχαιοκάπηλων είτε τους έπεσαν από τα χέρια.
-------------------------
Ο νεκρός της Αμφίπολης θα αποκτήσει πρόσωπο
Με βάση τα χαρακτηριστικά του κρανίου και τη χαρτογράφηση των μυών.
Ο ένοικος του τάφου της Αμφίπολης φαίνεται πως θα αποκτήσει πρόσωπο χάρη στην εξέλιξη της επιστήμης. Η ανάπλαση του προσώπου γίνεται με βάση τα χαρακτηριστικά του κρανίου και θα μας επιτρέψει να κοιτάξουμε κατάματα έναν αρχαίο Μακεδόνα.
«Δεν έχω δει το σκελετό που βρέθηκε στην Αμφίπολη. Ξέρουμε όμως ότι το κρανίο του είναι σε καλή κατάσταση. Το στοιχείο αυτό επιτρέπει την ανάπλασή του. Αυτή τη στιγμή διερευνούμε αν υπάρχει η διάθεση το επιστημονικό πρόγραμμα να πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα», σημειώνει στην εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος» ο καθηγητής του Εργαστηρίου Ορθοδοντικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Μανώλης Παπαγρηγοράκης.
Ο κ. Παπαγρηγοράκης είναι ο «πατέρας» της Μύρτιδας. Πρόκειται για το 11χρονο κορίτσι της εποχής του Περικλή, που ανέκτησε και πάλι το πρόσωπό του, περίπου 2.500 χρόνια μετά το θάνατό του, κάτι που συνέβη την εποχή του λοιμού των Αθηνών, δηλαδή μεταξύ 430 και 426 π.Χ.
«Προσδιορίζεται ο όγκος και το μέγεθος των μυών του προσώπου από τις καταφύσεις τους. Στα παιδιά, ο προσδιορισμός αυτός είναι πάρα πολύ δύσκολος. Στους ενήλικες, είναι πολύ πιο εύκολος γιατί υπάρχουν πολύ πιο αδρές καταγραφές των μυών στις καταφύσεις» λέει ο κ. Παπαγρηγοράκος.
Μετά τη χαρτογράφηση των μυών ακολουθεί το δεύτερο στάδιο της ανάπλασης. «Οι μύες, ο όγκος και το μέγεθός τους προσδιορίζονται στο κρανίο με ξύλινες πινέζες. Στην περίπτωση της Μύρτιδας το πρόσωπο προσδιορίστηκε από 26 μυς. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές. Εμείς ακολουθούμε τη μέθοδο του Μάντσεστερ, με την οποία ο Μπρακ ανάπλασε το πρόσωπο του Φιλίππου Β'», σημειώνει ο κ. Παπαγρηγοράκης.
Ο γνωστός καθηγητής εργάζεται επάνω στην ανάπλαση δύο ακόμη κρανίων. Το πρώτο ανήκει σε ένα κορίτσι, την Αυγή, όπως συμβολικά ονομάστηκε. Εντοπίστηκε στο σπήλαιο της Θεόπετρας, στην Καλαμπάκα και χρονολογείται στο 7.000 π.Χ. Το δεύτερο ανήκει στην Ηδύλη, εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Βόλου και χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 5ου αιώνα π.Χ.
-------------------------
Το πείραμα του Μάντσεστερ μπορεί να αποκαλύψει το νεκρό της Αμφίπολης
Στο βρετανικό πανεπιστήμιο έχει ήδη σταλεί γενετικό υλικό από τη Βεργίνα.
Πιο κοντά στην ταυτότητα του ενοίκου του τάφου στην Αμφίπολη μπορεί να μας φέρει η σύγκριση του DNA από τον σκελετό που βρέθηκε με ανάλογο υλικό από τους τάφους της Βεργίνας, αλλά και υλικό που υπάρχει ήδη σε τράπεζες δεδομένων στην Αίγυπτο και άλλες χώρες της ευρύτερης περιοχής και κυρίως της Ασίας.
Η σύγκριση αυτή θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί από το Ινστιτούτο Γενετικής και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, όπου έχει ήδη σταλεί από τον περασμένο Αύγουστο γενετικό υλικό από τον τάφο του Φιλίππου καθώς και από τον τάφο του Πρίγκιπα στη Βεργίνα, όπως αναφέρει η εφημερίδα «Έθνος».
Σε ό,τι αφορά το υλικό της Βεργίνας, όπως δήλωσε ο ανθρωπολόγος και μέλος της Ομάδας Ανθρωπολογικών Ερευνών, Θόδωρος Αντίκας, τα αποτελέσματα θα είναι γνωστά σε περίπου έξι μήνες. Τα μέλη της ομάδας δείχνουν πρόθυμα να αναλάβουν και τη μελέτη του σκελετού της Αμφίπολης. Μέχρι στιγμής ωστόσο το υπουργείο Πολιτισμού δεν έχει αποφασίσει σε ποια διεπιστημονική ομάδα θα ανατεθεί η συγκεκριμένη εργασία.
«Η εξέταση του γενετικού υλικού του νεκρού της Αμφίπολης μπορεί να συγκριθεί με αυτήν του υλικού της Βεργίνας. Εάν αποδειχτεί ότι υπάρχει συγγενική σχέση των νεκρών της Βεργίνας με αυτόν της Αμφίπολης, θα περιοριστεί ο... κατάλογος των υποψήφιων ''ενοίκων'' του τύμβου Καστά», δήλωσε στο «Έθνος» ο κ. Αντίκας και προσέθεσε: «Στις αρχές του 2013 βρέθηκαν τα οστά του βασιλιά της Αγγλίας Ριχάρδου Γ' σε πάρκινγκ στο Λονδίνο και πολύ σύντομα εντοπίστηκε μέσω τράπεζας δεδομένων συγγενής του στην... Αυστραλία».
Η δημιουργία τράπεζας DNA με γενετικό υλικό από ευρήματα αρχαιολογικών ανασκαφών στην Ελλάδα επανήλθε στο προσκήνιο, παρότι αρκετοί επιστήμονες του χώρου τη ζητούν εδώ και χρόνια. «Το ανθρώπινο γονιδίωμα έχει ανακαλυφθεί από τις αρχές της δεκαετίας του '90 και μόνο εμείς στην Ελλάδα δεν έχουμε ακόμη οργανωθεί», λέει ο κ. Αντίκας.
Απόλυτο «κλειδί» για τον προσδιορισμό της ταυτότητας του σκελετού της Αμφίπολης, το DNA θα κληθεί μέσω της ανάλυσής του να δώσει τις επιστημονικές απαντήσεις στα φλέγοντα ερωτήματα «ποιος;», «πότε;» αλλά και «υπό ποίες συνθήκες;», πάνω στα οποία όλοι επί του παρόντος πιθανολογούν.
Μερίδα ακαδημαϊκών φτάνει στο σημείο να παρομοιάζει την ανάλυση του DNA με «τη μεγαλύτερη αρχαιολογική ανασκαφή όλων των εποχών», κι όχι άδικα. «Η έρευνά μας βασίζεται στην ανάλυση της αλληλούχισης του DNA για να δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα αρχαιολογικού χαρακτήρα», εξηγεί στην ιστοσελίδα το αρμόδιο τμήμα Βιομοριακής Αρχαιολογίας του βρετανικού Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ.
Το βρετανικό πανεπιστήμιο είναι ένα από τα εξειδικευμένα ερευνητικά κέντρα όπου θα μπορούσαν να μεταφερθούν τα οστά του σκελετού της Αμφίπολης για ανάλυση (ενδεχομένως να είναι και το επικρατέστερο). Σύμφωνα άλλωστε με τις πληροφορίες στην ιστοσελίδα του, το «Μάντσεστερ» έχει στο παρελθόν εργαστεί πάνω σε «αρχαιολογικούς σκελετούς από τη Βρετανία και την Ελλάδα».
-------------------------
Tι κρύβουν τα οστά της Αμφίπολης
Στη χώρα μας θα πραγματοποιηθούν οι εργαστηριακές αναλύσεις του σκελετού που βρέθηκε στον τύμβο Καστά της Αμφίπολης προκειμένου να αποκαλυφθεί η ταυτότητα του νεκρού, όπως δήλωσε στο δελτίο ειδήσεων του Star η Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.
«Δεν έχει γίνει καύση του νεκρού, τα οστά δεν είναι καμένα, αυτό είναι σαφές», τόνισε επίσης η κ. Μενδώνη.
Δείτε το βίντεο από το Star
-------------------------
Σκίτσο απεικονίζει το νεκρό της Αμφίπολης
Δείτε πώς εκτιμάται ότι είναι ο ένοικος του τάφου.
Πριν τις γενετικές αναλύσεις αλλά και την απόπειρα ανάπλασης του προσώπου του ένοικου του τάφου, υπάρχουν στοιχεία που μαρτυρούν χαρακτηριστικά της όψης του
Τι «λέει» ο τάφος
Άνδρας, με ύψος περίπου 1,65 μ., ανοιχτόχρωμο δέρμα και καστανά μαλλιά. Αυτό είναι το πιο πιθανό "προφίλ" του νεκρού του τάφου της Αμφίπολης, ο σκελετός του οποίου ήρθε στο φως μετά τις τελευταίες ανασκαφές στο ταφικό μνημείο του λόφου Καστά.
Όπως εξηγεί ο καθηγητής Μανώλης Παπαγρηγοράκης στην εφημερίδα «Τα Νέα», κάποια χαρακτηριστικά του σκελετού μαρτυρούν τα χαρακτηριστικά του ανθρώπου. Ωστόσο, οι πιο έγκυρες και βέβαιες αποκαλύψεις θα γίνουν μετά τη γενετική ανάλυση.
Ακόμη, ο κ. Παπαγρηγοράκης, καθηγητής Οδοντριατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, αναφέρει ότι εάν η καταγωγή του νεκρού ήταν από τη Θράκη είναι πιθανόν να είχε και καστανοκόκκινα μαλλιά.
Από τα κτερίσματα που βρέθηκαν κοντά στο νεκρό δεν προκύπτει για την ώρα κάποιο ασφαλές συμπέρασμα για την ταυτότητα του.
Υπενθυμίζεται ότι ο σκελετός βρέθηκε κάτω από το δάπεδο του τρίτου θαλάμου σε βάθος 1,6 μέτρων από το δάπεδο.
Ο σκελετός ανήκει σε άνθρωπο μετρίου αναστήματος για τα σημερινά δεδομένα.
«Μελετώντας τα οστά και ανάλογα με το πόσο πλήρης είναι η διατήρηση του σκελετού, μπορεί κανείς να προσδιορίσει πολλά στοιχεία για τη γενικότερη κατάσταση της υγείας του όσο ήταν εν ζωή, όπως και για τη διατροφή του» εξηγεί στα Νέα η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Τούμπινγκεν, παλαιοανθρωπολόγος, Κατερίνα Χαρβάτη.
Παρ' ότι ο τάφος έχει συληθεί, οι ασύλητοι μακεδονικοί τάφοι στις Αιγές της Βεργίνας και ο τάφος του βασιλέα Φιλίππου δίνουν αρκετά ασφαλείς πληροφορίες για το τι θα μπορούσε να βρεθεί από τους αρχαιολόγους στην Αμφίπολη εάν δεν τους είχαν προλάβει οι τυμβωρύχοι: οπλισμός, σκεύη συμποσίου από ασήμι και χαλκό, στεφάνια κ.ά.
Οι εκτιμήσεις των αρχαιολόγων είναι (αν και όχι ομόφωνα) ότι ο τάφος ανήκει σε κάποιο επιφανές πρόσωπο της εποχής και άρα θα είχε πολλά κτερίσματα γιατί αυτό ανακλούσε τότε το κοινωνικό στάτους του εκλιπόντος.
Το σκίτσο επιμελήθηκε για τα Νέα ο Δημήτρης Αγγελούσης
-------------------------
Δεν έχει «μεταναστεύσει» ο σκελετός της Αμφίπολης
Δεν έχουν μεταφερθεί ακόμη τα οστά καθώς δεν έχει βρεθεί ποιο εργαστήριο θα κάνει την ανάλυση.
Στην Αμφίπολη παραμένουν τα οστά του σκελετού που βρέθηκε στο ταφικό μνημείο του λόφου Καστά. Και αυτό γιατί ακόμη δεν υπάρχει απόφαση για το ποιο εργαστήριο θα αναλάβει την έρευνα.
Πάντως, όπως διαβεβαίωσε η Γενική Γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, μιλώντας στο STAR, η ανάλυση θα γίνει αποκλειστικά στην Ελλάδα.
«Δεν ξέρουμε ακόμα αν πρόκειται για άνδρα ή για γυναίκα διότι κάποιος αρχαιολόγος μπορεί να ξεχωρίσει το φύλο από τα οστά της λεκάνης, τα οποία τα έχουμε αλλά είναι σπασμένα. Επομένως δεν μπορούμε να διακρίνουμε σε μια πρώτη ματιά το φύλο». Όπως προσέθεσε «καύση δεν έχει γίνει. Τα οστά δεν είναι καμένα. Αυτό είναι σαφές».
Αναφορικά με τις υποθέσεις ότι ο ένοικος μπορεί να είναι ο Μέγας Αλέξανδρος ή ο Ηφαιστίωνας, η κ. Μενδώνη εκτίμησε: «αυτή την στιγμή μπορεί να γίνονται υποθέσεις αλλά όλα παραμένουν στο επίπεδο των υποθέσεων. Εγώ θα προτιμούσα να μείνουμε στα δεδομένα μας. Και τα δεδομένα αυτά θα προκύψουν από την διεπιστημονική προσέγγιση όλου του υλικού».
Τέλος η Γενική Γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού είπε ότι δεν μπορεί ακόμα να προσδιορίσει χρονικά το πότε θα έχουμε τα πρώτα αποτελέσματα από τις αναλύσεις των οστών. «Η έρευνα θέλει τον χρόνο της», είπε χαρακτηριστικά.
-------------------------
Στο στάδιο της ανθρωπολογικής εξέτασης το "μυστήριο" της Αμφίπολης
Ο κύκλος των νέων ευρημάτων γύρω από την ταυτότητα του νεκρού της Αμφίπολης αναμένεται να κλείσει μόνο με την ανθρωπολογική εξέταση που θα γίνει από ειδικά εργαστήρια στο σκελετικό υλικό. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις των ειδικών ο νεκρός ήταν άντρας ενώ το DNA μπορεί να δείξει γενετική ταυτότητα, γενεαλογικό δέντρο, φυλή ακόμη και χρώμα ματιών. Δείτε το βίντεο της ΝΕΡΙΤ.
Πηγή: http://www.newsbeast.gr , http://www.newsbeast.gr , http://www.newsbeast.gr , http://www.newsbeast.gr , http://www.enikos.gr , http://www.enikos.gr , http://www.newsbeast.gr , http://www.newsbeast.gr και http://www.enikos.gr
